Hazine ve Maliye Bakanlığı, engellilerin ÖTV muafiyetinden faydalanarak araç satın alma koşullarını yeniden düzenledi. Özellikle 2024’te ÖTV’siz araç satışının 800 bini aşmasının ardından getirilen yeni kriterler, kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. TBMM’ye ulaşan yoğun başvurular üzerine Bakanlık, konuya ilişkin kapsamlı bir rehber yayımladı.
Yeni düzenlemeye göre, yüzde 90 ve üzeri engellilik oranına sahip bireyler, 10 yılda bir olmak üzere yüzde 40 yerli üretim şartıyla ÖTV’siz araç alabilecek. 5 yılını dolduran araçlar cezasız satılabilecek; ancak yeniden ÖTV muafiyetinden yararlanmak için 10 yılın dolması gerekecek.
Araç limiti ve özellikleri değişti
2024 yılında ÖTV muafiyeti kapsamında alınabilecek araçların üst limiti 1 milyon 591 bin 255 TL olarak belirlenmişti. Bu tutar, 2025 yılı için yeniden değerleme oranıyla birlikte 2 milyon 290 bin 200 TL’ye yükseldi.
Motor hacmi 1600 cc’yi geçmeyen binek otomobiller ve belirli ticari araçlar, bu kapsamda değerlendiriliyor. Ancak ÖTV dahil değeri 330.750 TL’yi aşmayan taşıtlar ÖTV muafiyetiyle alınabiliyor.
Kullanım şartları ve özel tertibat uygulaması
Yüzde 90 ve üzeri engelliliği bulunan bireyler, aracı bizzat kullanmak zorunda olmadan ÖTV muafiyetinden yararlanabiliyor. Ancak sürekli tekerlekli sandalye veya sedye kullanımının zorunlu olduğu durumlarda, araçta özel tertibat yapılması gerekiyor. Sağlık raporlarında bu durumun açıkça belirtilmesi şart.
Yüzde 90’ın altındaki engelliler ise sağlık raporlarında “hareket ettirici aksamda özel tertibatlı araç kullanması gerekir” ibaresi yer aldığı takdirde, engellilik oranından bağımsız olarak ÖTV’siz araç satın alabiliyor. Bu araçlara özel düzenekler, gaz, fren veya vites sistemlerinde sabit tertibatlarla sağlanıyor.
Satış ve kullanımda yeni kurallar
Yeni yönetmeliğe göre, ÖTV muafiyetli alınan araçlar 10 yıl boyunca satılamıyor. Ancak doğal afet ya da kazalarda araç kullanılamaz hale gelirse, yeni araç alımında ÖTV ödenmiyor. 5 yılını dolduran araçlar cezasız şekilde elden çıkarılabilirken, yeniden ÖTV muafiyetinden yararlanmak için 10 yıl beklenmesi gerekiyor.
Engelliler tarafından alınan özel tertibatsız araçlar, herhangi bir kısıtlama olmaksızın yakınları veya başka kişiler tarafından da kullanılabiliyor. Akıl sağlığı yerinde olmayan bireyler için ise mahkeme tarafından atanan vasi, araç alım sürecini yürütebiliyor.
Yeni kriterler çerçevesinde yapılan düzenlemelerin, hem engellilerin haklarını koruma hem de suistimallerin önüne geçme amacı taşıdığı belirtiliyor.
