Değerli ENDEKS24 okurları merhaba,

Yatırımcı Tazmin Merkezi (YTM) yatırım kuruluşlarının, yatırım hizmet ve faaliyetinden kaynaklanan nakit ödeme veya sermaye piyasası araçları teslim yükümlülüklerini yerine getirememeleri hâlinde, Sermaye Piyasası Kurulunca 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu çerçevesinde alınan tazmin kararını yerine getirmek amacıyla kurulmuş olan kamu tüzel kişiliğini haiz bir kuruluştur. Yatırım kuruluşlarının giriş aidatı ödeyerek YTM'ye katılması zorunludur. Tüm aracı kurumlar ve açtıkları hesaplar YTM’nin güvencesi altındadır.

Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yatırım kuruluşları hakkında yatırımcıları tazmin kararı verilmesi ve bu kararın YTM'ye bildirilmesi halinde, YTM tazmin kararını ilân eder. Yatırımcılar tazmin taleplerini, ilan tarihinden itibaren 1 yıl içinde YTM'ye, hak sahipliğinin ispatına yarayacak belgelerle birlikte, ilânda belirtilen süre içerisinde yazılı olarak iletirler. Tazmin talebinde bulunma hakkı, tazmin kararının ilanından itibaren 1 yıl sonra zamanaşımına uğrar.

Azami tazmin tutarı 2024 yılı için 1.143.379 TL olup bu tutar her yıl ilan edilen yeniden değerleme katsayısı oranında artırılır.

Yatırımcıların yatırım danışmanlığı veya piyasadaki fiyat hareketlerinden kaynaklanan zararları tazmin kapsamında değildir.

Çalıştığınız aracı kurum herhangi bir sebepten dolayı faaliyetlerine son verdi diyelim. Sizin hisselerinize, yatırım fonlarınıza vb. bir şey olmuyor. Çünkü satın aldığınız menkul kıymetler aracı kurum bünyesinde saklanmıyor. Uzun yıllar önce öyleydi ama artık MKK ve Takasbank var… 

Bilmeyenler için sistem nasıl işliyor onu da izah edeyim. X hissesini veya Y yatırım fonunu aldığınız zaman işlem yaptığınız aracı kurum eğer MKK’da bir hesabınız yoksa hesap açar, mevcut hesabınız varsa da onu kullanır. Akabinde … adet hisse senedi, … adet yatırım fonu alındı diye MKK’ya bildirilir. MKK, alınan menkul kıymetleri hesabınıza kaydeder. Farklı aracı kuruluşlar aracılığıyla ne alırsanız alın MKK’daki bu hesabınız altında birleşir. MKK’ya üyelik yaparak yatırım portföyünüze ulaşabilir, bildirimleri açabilir kısacası her şeyi kontrol altında tutabilirsiniz. 

Tekrar başa dönelim, örneğin çalıştığınız aracı kurum faaliyetlerini durdurdu. 2024 yılı için belirlenen 1.143.379 TL aracı kurumuzdaki hesabınızda boşta duran nakit bir bakiye ise bu tutara kadarlık kısmı tazmin kapsamındadır. Burada çoğu yatırımcıların sormuş olduğu bir soru; ‘benim X tutarındaki hissem, Y tutarındaki fonlarımın akıbeti ne olacaktır?’ sorusudur. Sizin ister 5 milyon TL’lik hisseniz, 10 milyon TL’lik yatırım fonunuz olsun bunların 1.143.379 TL’lik tazmin sınırıyla hiçbir alakası yoktur. Benim yatırımcılara naçizane tavsiyem, hiçbir zaman hesaplarınızda boşta nakit para bırakmayın, yatırım fonu alın, farklı enstrümanlara yatırım yapın vs. Hem tazmin sınırıyla bir işiniz olmaz hem de aracı kurumlara nemalandırma ücreti altında bir bedel ödemezsiniz. 

Yeri gelmişken bir şehir efsanesini de artık terk edin. Aracı kuruluşlar sizden habersiz hisse satmaz hele ki açığa satış depremden beri yasak, bunları halen yazanlar var! Aracı kurumların asıl görevi menkul kıymet işlemlerinizde alım veya satım yaparken sizlere aracılık etmek ve bunun sonucunda komisyon almaktır. Sizler, aracı kuruluşlara olan yükümlülüklerinizi yerine getiriyorsanız, temerrüde düşmemişseniz, kredili hesaplarınıza ait sorumluluklarınızı takip ediyorsanız aracı kuruluşlar son ana kadar hesaplarınıza müdahalede bulunmaz. Sonuçta bu işlerden de (faiz) para kazanıyorlar. Aracılar, en sonunda mecbur kaldıkları zaman alacaklarını tahsil etmek için yatırımlarınızı satarak nakite geçirir ve paralarını tahsil ederler. 

ATA CAN @Gercek_Borsaci