Dünya Gazetesi yazarı Prof. Dr. İbrahim Ünalmış, konut piyasasına ilişkin güncel verileri analiz ederek çarpıcı tespitlerde bulundu. TÜİK tarafından açıklanan 2025 yılı ocak ayı konut satış verilerine göre, Türkiye genelinde 112 bin konut satıldı. Bu rakam, geçen yılın aynı döneminde 80 bin, 2023 yılı ocak ayında ise 97 bin seviyesindeydi.
Satış rakamları piyasanın hareketliliğini gösterse de, Ünalmış’a göre fiyatlara göre farklılaşan bir talep yapısı söz konusu. Görece daha düşük fiyatlı konutların satışı hızlanırken, yüksek fiyatlı konutlarda talep zayıf seyrediyor.
Konut Sahipliği Geriliyor
Türkiye’de konut sahipliği oranı son yıllarda düşüş eğiliminde. Prof. Dr. Ünalmış, 2014 yılında %61 olan konut sahiplik oranının 2024 yılı itibarıyla %56’ya gerilediğini belirtti. Aynı dönemde 8.6 milyon daire yapımı için izin alınmasına rağmen, artan nüfusa rağmen konut sahipliğinde gerileme yaşandı.
Konuta Erişim Her Geçen Gün Zorlaşıyor
Konut fiyatlarındaki artış, konuta erişimi giderek zorlaştırıyor. Ünalmış’ın hesaplamalarına göre, 2010 yılında asgari ücretli bir çalışan 100 metrekarelik bir konutu 132 aylık geliriyle alabilirken, 2022’nin son çeyreğinde bu oran 258 aya kadar çıktı. 2024’ün ilk çeyreğinde 179 aya gerileyen oran, yıl sonunda tekrar 212 aya yükseldi.
Özellikle pandemi sürecinde uygulanan teşvikler ve düşük faiz politikaları, fiyatların hızla yükselmesine neden oldu. Bu durum, orta ve alt gelir gruplarının konuta erişimini daha da zorlaştırdı.
Yeni Toplu Konut Projeleri Çözüm Olabilir mi?
Konut piyasasındaki sıkışıklığı gidermek amacıyla yeni politikalar gündemde. Ünalmış, orta gelir grubu için hazırlanan konut kampanyalarının, düşük peşinat ve uzun vade seçenekleri sunduğunu belirtiyor. Ancak, 6 milyon TL değerindeki bir konut için 60 ay vadede aylık 61 bin TL ödeme gerekliliği, orta gelir grubunun alım gücünün hala çok üzerinde.
Arsa Maliyetleri Konut Fiyatlarını Nasıl Etkiliyor?
Makul fiyatlı konut üretiminin önündeki en büyük engellerden biri arsa maliyetleri. TÜİK ve Endeksa verilerine göre, İstanbul’da imarlı bir arsanın metrekare fiyatı 2019 yılında 722 TL iken, 2025 yılı itibarıyla 18.362 TL’ye yükseldi. Yani arsa fiyatları 25 kat artmış durumda.
Aynı dönemde konut yapımında kullanılan malzeme maliyetleri 8.6, işçilik maliyetleri ise 9 kat arttı. Ancak arsa fiyatlarındaki artış, konut fiyatlarına oranla çok daha hızlı ilerliyor. Ünalmış’a göre, konuta erişimin artırılabilmesi için öncelikle uygun maliyetli arsa sağlanması gerekiyor.
