İngiltere merkezli Barclays Bank’ın Türkiye’de kurduğu yeni aracı kurumu Barclays Menkul Değerler A.Ş., Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) onayıyla faaliyete geçmeye hazırlanırken, bankanın yüksek frekanslı işlem (High-Frequency Trading - HFT) geçmişi yeniden gündeme geldi. Daha önce ABD ve Asya piyasalarında tartışmalı uygulamalarıyla dikkat çeken Barclays, bazı piyasa uzmanları tarafından eleştiriliyor.
ABD’de karanlık havuz davası ve tazminat süreci
Barclays’in HFT geçmişine ilişkin en dikkat çekici olaylardan biri, 2014 yılında ABD’de açılan “dark pool” davası oldu. Bankanın, “LX” adlı karanlık havuz işlem platformu üzerinden yüksek frekanslı işlem yapan bazı hedge fonlara ayrıcalık tanıdığı ve bu durumu kurumsal yatırımcılardan gizlediği iddia edildi. New York Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma sonucunda Barclays, yatırımcılara yanlış bilgi verdiği gerekçesiyle cezaya çarptırıldı ve tazminat ödemeyi kabul etti.
Uzmanlar, bu olayın ardından Barclays’in yatırımcılara karşı güven zedelenmesine uğradığını ve uzun süreli itibar kaybı yaşadığını belirtiyor.
Gelişen piyasalardaki HFT faaliyetleri eleştiri topladı
Yalnızca ABD değil, gelişen piyasalardaki agresif HFT faaliyetleri de bankayı eleştiri oklarının hedefi haline getirdi. Finans analisti Işık Ökte’ye göre, Barclays’in yüksek frekanslı işlem birimi özellikle Güney Kore ve Brezilya gibi piyasalarda düzenleyici önlemler yürürlüğe girmeden önce yoğun işlem hacimleriyle dikkat çekti. Bu durum, ilgili ülkelerde HFT düzenlemelerinin hızla yürürlüğe konmasına neden oldu.
Barclays’in bu piyasalardaki yaklaşımı, algoritmik işlem teknolojisinin denetimsiz kullanımı konusundaki endişeleri artırdı.
Uzmanlardan Türkiye için uyarı
Barclays Menkul Değerler A.Ş.’nin Türkiye’de faaliyete geçmesiyle birlikte, benzer bir HFT stratejisinin Borsa İstanbul’da da uygulanabileceği konuşuluyor. Finans uzmanı Gökhan Uskuay, Barclays’i “dünyanın en sabıkalı HFT oyuncusu” olarak nitelendiriyor ve geçmişte ABD’de emeklilik fonlarına yönelik açılan tazminat davalarına dikkat çekiyor.
Piyasa analistleri, Barclays’in Türkiye piyasasına katkı sağlayabileceğini belirtirken, HFT işlemlerinin bireysel yatırımcılar üzerindeki etkisine karşı Sermaye Piyasası Kurulu ve Borsa İstanbul’un denetim kapasitesini artırması gerektiğini savunuyor. Uygun regülasyonların yokluğunda, algoritmik işlemlerin piyasa adaletini ve şeffaflığı zedeleyebileceği ifade ediliyor.
Barclays ise kamuya açık belgelerinde HFT faaliyetlerini, doğrudan agresif alım-satım yapmak yerine kurumsal müşterilere altyapı hizmeti sunma çerçevesinde yürüttüğünü belirtiyor.
