ABD Başkanı Donald Trump'ın başlattığı 90 günlük gümrük tarifesi erteleme süreci kapsamında, Washington dış ticaret müzakerelerine hız verdi. Avrupa Birliği Ticaret Komiseri Maroš Šefčović, bu kapsamda pazartesi günü Washington'da temaslarda bulunacak ilk üst düzey isim olacak.
AB ile ABD arasında yıllık yaklaşık 1 trilyon dolarlık ticaret hacmi bulunuyor. Ancak müzakerelerin başlayacağı gün Trump yönetiminin başlıca gümrük müzakerecisi Hazine Bakanı Scott Besant, Arjantin'de olacak. Besant'ın Arjantin ziyareti, ABD'nin yalnızca 16,3 milyar dolarlık ticaret yaptığı bu ülkenin reformlarına destek amacı taşıyor.
Uzmanlardan planlara temkinli yaklaşım
Bu gelişme, Trump yönetiminin aynı anda birçok ticaret anlaşması üzerinde çalışma kapasitesi konusunda soru işaretleri doğurdu. ABD Ticaret Temsilciliği'nin (USTR) eski başmüzakerecilerinden Wendy Cutler, "Bu kadar kısa sürede kapsamlı anlaşmalara varmak gerçekçi değil" ifadelerini kullandı.
Buna karşın Beyaz Saray Ticaret Danışmanı Peter Navarro, yönetimin hedefini savunarak, "90 günde 90 anlaşma mümkün" dedi. Navarro ayrıca, Trump'ın bu sürecin lideri olacağını ve anlaşmaların dikkatli değerlendirmelerle ilerleyeceğini söyledi.
Piyasalardaki belirsizlik baskı yaratıyor
Trump yönetimi, artan enflasyon ve durgunluk endişeleri nedeniyle uygulamaya koyduğu yüksek gümrük tarifelerini 90 gün süreyle askıya aldı. Bu sürenin amacı, ülkelerle ikili ticaret anlaşmalarının önünü açmak. Ancak bu dönemde yatırımcı güveninin yeniden tesis edilmesi hayati önem taşıyor.
Geçtiğimiz hafta ABD Hazine tahvillerine yönelik satışlar, faiz oranlarının yükselmesine ve doların değer kaybetmesine neden oldu. Aynı dönemde altının fiyatı rekor seviyeye ulaştı. Cutler, "Bu ekonomik baskı, Trump ekibinin hızlı sonuç üretme yönündeki baskısını artıracaktır" dedi.
Çin ile gerilim süreci karmaşıklaştırıyor
Ticaret diplomasisinin karmaşıklığı, özellikle Çin ile yaşanan tarifeler savaşında bir kez daha ortaya çıktı. Çin, ABD'nin yeni tarifelerine aynı düzeyde karşılık verdi. Cutler, bu koşullar altında müzakere edilen her anlaşmanın "çok büyük bir görev" olduğunu belirtti.
Trump yönetiminin, zaman kısıtı nedeniyle öncelikli ülkelere odaklanması ve bazı ülkeler için gümrük tarifesi erteleme süresini uzatması bekleniyor. Örneğin, ABD'nin Güney Kore ile yalnızca otomotiv ve çelik maddelerini revize ettiği anlaşma sekiz ayda tamamlanmıştı.
Lojistik ve kadro eksikliği dikkat çekiyor
Yönetimin en büyük zorluklarından biri de bu kadar çok müzakerenin organizasyonunu sağlamak. Hazine Bakanlığı’ndaki birçok önemli pozisyon hâlâ boş. Senato sadece Hazine Bakan Yardımcısı Michael Falkender'ı onayladı; Uluslararası İlişkiler Müsteşarlığı gibi kilit görevler geçici kişiler tarafından yürütülüyor.
ABD Ticaret Temsilciliği’nde ise pek çok Ticaret Temsilcisi Yardımcılığı pozisyonu boş. USTR yetkilisi Jamison Greer, 200 kişilik ekibinin "gece gündüz çalıştığını" ifade etti. Ancak diplomatlar, ekiplerin başka işlerle de meşgul olduğunu, örneğin geçtiğimiz günlerde Ukraynalı yetkililerle kritik mineral anlaşması görüşüldüğünü belirtti.
Görüşmelerden net sonuç alınamadı
Ocak ayından bu yana İngiltere ve Avustralya gibi ülkelerle yürütülen ticaret temasları somut bir ilerleme sağlayamadı. Diplomatik kaynaklar, Trump yönetiminin ortak bir müzakere çerçevesi sunmadığını belirterek, “'Görüşmeler' kelimesi, 'müzakereler'den daha isabetli olur" değerlendirmesinde bulundu.
