Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), Ocak 2025 İnşaat Sektörü Analizi Raporu’nu yayımladı. “2025’te Dünyanın Rotası Belirsiz” başlıklı raporda, küresel ekonomik dalgalanmalar ve sektörel gelişmeler değerlendirildi. Rapora göre, inşaat sektörü tüm zorluklara rağmen büyümeye devam ederken, özellikle yurt dışında üstlenilen projeler dikkat çekiyor. Ancak, küresel belirsizliklerin 2025 yılında da sektörü etkilemesi bekleniyor.
Kamuda Tasarruf Tedbirleri ve Müteahhitlerin Beklentileri
Raporda, kamu projelerinde öncelikli olarak tamamlanmak üzere olan işlere ağırlık verileceği belirtilirken, ertelenen projelerin yükleniciler üzerinde mali baskı oluşturduğu ifade edildi. Müteahhitlerin, şartsız tasfiye hakkı talebi bir kez daha gündeme getirildi. Teminat mektupları, işletme giderleri ve şantiyelerin açık tutulması gibi faktörlerin yükleniciler üzerinde ciddi bir yük oluşturduğu vurgulandı.
Kentsel Dönüşüm ve Depreme Dayanıklı Yapılar Öncelikli
Deprem bölgesinin yeniden inşası ve kentsel dönüşüm çalışmaları konut satışlarına ivme kazandırdı. Raporda, Türkiye’nin yıllık 800 bin ila 1 milyon arasında yeni konut ihtiyacı olduğu belirtilirken, 2023 depremi sonrası bu rakama 650 bin yeni konutun eklendiği ifade edildi. Ayrıca, yaklaşık 6-7 milyon konutun riskli olduğu ve yenilenmesi gerektiği aktarıldı.
Sektör temsilcileri, kentsel dönüşüm projelerinin hızlandırılması için devletin arsa maliyetlerini düşürecek adımlar atmasını ve finansman desteği sağlamasını bekliyor.
Türk Müteahhitleri Yurt Dışında Gücünü Koruyor
Türk müteahhitler, 2024 yılında yurt dışında 57 ülkede toplam 28,6 milyar dolar değerinde 316 proje üstlendi. En fazla proje alınan ülkeler arasında Suudi Arabistan (5,8 milyar dolar), Birleşik Arap Emirlikleri (5 milyar dolar) ve Uganda (3,1 milyar dolar) yer aldı.
Türk firmaları geleneksel pazarlarını korurken, yeni pazarlara açılma stratejisini de sürdürüyor. Toplamda en büyük pazar ise 103 milyar dolarlık proje ile Rusya olmaya devam etti.
Sektördeki Öne Çıkan Gelişmeler
8 Çeyrektir Kesintisiz Büyüme
İnşaat sektörü, 2024’ün üçüncü çeyreğinde %9,2 büyüyerek genel ekonominin üzerinde bir performans sergiledi. Böylece sektör, üst üste 8 çeyrek boyunca büyümesini sürdürdü.
Jeopolitik Riskler ve Küresel Belirsizlikler
Rusya-Ukrayna savaşı, Orta Doğu’daki gelişmeler ve enerji krizleri sektör için risk oluşturmaya devam ediyor. Ancak Suudi Arabistan ve Irak’ta planlanan projeler sayesinde 2025 yılında 20 milyar dolarlık yeni iş hacmi hedefleniyor.
Yeşil Dönüşüm Acil Gündem Maddesi
İnşaat malzemeleri sanayisi, Avrupa Birliği’nin Yeşil Mutabakat kapsamında getirdiği karbon emisyon düzenlemelerine uyum sağlamak zorunda. Aksi halde Türk müteahhitleri AB ülkelerinde proje üstlense bile yerli malzeme kullanımında zorluk yaşayabilir.
Mali Yeterlilik Kriterleri Artırıldı
Müteahhitlerin mali yeterlilik kriterleri %50 artırıldı. Bu düzenleme ile firmaların ekonomik kapasitelerine uygun projeler üstlenmesi amaçlanıyor. Ayrıca, ulusal yeşil bina sertifikası alan projelere %5 ek puan verilerek sürdürülebilir inşaat teşvik ediliyor.
Konut Satışları 22 Ayın Zirvesinde
Aralık 2024’te konut satışları %53,4 artışla 212 bin 637’ye yükselerek son 22 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. 2024 genelinde ise konut satışları %20,6 artarak 1 milyon 478 bin 25 oldu.