Kiralarda yaşanan yüksek artışlarla birlikte son dönemde artan ev sahibi-kiracı uyuşmazlıklarını çözmek için devreye alınan zorunlu arabuluculuk, birçok sorunun davaya dönüşmesini engelliyor. 1 Eylül 2023'te zorunlu hale getirilen arabuluculuk yöntemi, özellikle kira anlaşmazlıklarında öne çıkarken, ev sahibi ve kiracıların aralarındaki anlaşmazlıkları çözme konusunda etkili bir yol sunuyor.
Arabuluculukla sonuçlanan iki örnek olay
Halkalı’da yaşanan bir arabuluculuk örneğinde, ev sahibi vefat ettikten sonra mirasçıların kiracıdan aylık 20.000 TL talep etmesiyle başlayan uyuşmazlık dikkat çekti. Kiracı, 12.000 TL kira ödediğini belirterek talep edilen zam oranını kabul etmedi. Mirasçılar kira tespit davası öncesi arabulucuya başvurdu ve sonunda taraflar, emsal kira bedellerinin 20.000-25.000 TL arasında olmasına rağmen, aylık 15.000 TL üzerinde anlaşmaya vardı. Aynı zamanda kiracının geçmiş dönem borcunun olmadığı da netleştirildi.
İkinci örnekte ise lüks bir sitede 8.000 TL kira ödeyen kiracı, rayiç kiraların 25.000-30.000 TL olduğu ortamda kira artışıyla karşılaştı. İki yıl daha sitede oturmak isteyen kiracı, geçmişte imzaladığı tahliye taahhütnamesine dayalı takip başlatılınca arabulucuya başvurdu. Görüşmeler sonucunda, kiracının maaş artışına bağlı bir kira düzenlemesi yapılarak, ilk yıl TÜFE oranında artış ve 2025'te en az %20 zamla birlikte bir anlaşma sağlandı. 2026 yılı Kasım ayı için kiracı, tahliye taahhüdü verdi ve böylelikle kira uyuşmazlığı çözülmüş oldu.
Arabuluculuk başarı oranı ve kapsamı
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç'un açıklamasına göre, bugüne kadar müzakere edilen 6.223.211 dosyadan 4.072.786’sı anlaşmayla sonuçlandı ve arabuluculukta başarı oranı %65’e ulaştı. Özellikle kira uyuşmazlıklarında ise başarı oranı %47 olarak kaydedildi. Bu oran, arabuluculuğun sadece kira anlaşmazlıklarında değil, işçi-patron ve komşuluk ilişkilerindeki uyuşmazlıklarda da etkili olduğunu gösteriyor.
Arabuluculuk, kiracılara ve ev sahiplerine ne sağlıyor?
Arabuluculuk anlaşmaları, taraflar arasındaki iletişim kopukluklarını gidererek, kira artışı ve tahliye gibi sorunlarda makul çözümler sunuyor. Kiracının ödeme gücüne göre uyarlanan kira bedelleri ve noterden alınan tahliye taahhütnameleriyle olası hukuki süreçler önlenmiş oluyor. Aynı zamanda, mülk sahipleri de tahsil edemedikleri kiralarla ilgili haklarını güvence altına alarak uzun ve masraflı dava süreçlerinden kaçınıyor.
