ABD Başkanı seçilen Donald Trump, Kanada, Meksika ve Çin’den yapılan ithalata büyük gümrük tarifeleri uygulayacağını açıkladı. Trump, bu adımla özellikle uyuşturucu ticareti, göç ve ekonomik dengesizliklerle mücadele etmeyi hedeflediğini belirtti. 20 Ocak 2025’te göreve başlayacak olan Trump, bu hamlelerin serbest ticaret anlaşmalarını ihlal edebileceği eleştirilerine rağmen, ticaret savaşlarını tetikleyebilecek politikalarına ilişkin detaylar sundu.
Truth Social’da yaptığı paylaşımda Trump, “İlk yürütme emirlerimden biri olarak, Kanada ve Meksika’dan ithal edilen tüm ürünlere %25 gümrük vergisi uygulayacağım” dedi. Ayrıca, Çin’den ithal edilen mallara ise mevcut vergilerin üzerine %10 ek tarife koyacağını açıkladı.
ABD-Meksika-Kanada Ticaret Anlaşması (USMCA) riske giriyor
Trump’ın planları, 2020’de yürürlüğe giren ABD-Meksika-Kanada Ticaret Anlaşması’nın (USMCA) gümrüksüz ticaret kurallarını ihlal ediyor. Trump, söz konusu anlaşmayı daha önce başkanlığı döneminde yeniden müzakere etmişti. 2026’da yapılması planlanan “gün batımı” hükmü müzakereleri öncesinde, Trump’ın tarifelerle baskı oluşturmaya çalışabileceği belirtiliyor.
Meksika’nın alt meclis lideri Ricardo Monreal, Trump’ın politikalarının iki ülke arasındaki ticareti baltalayabileceğini ifade ederek, “Ticaret misillemeleri yalnızca halkın cebine zarar verir” dedi. Kanada tarafında ise Başbakan Justin Trudeau’nun, Trump’ın tarifeleriyle ilgili endişeleri ele almak üzere bir görüşme gerçekleştirdiği bildirildi.
Çin’e ek tarifeler ve suçlamalar
Trump, Çin’i fentanil üretimi ve ABD’ye yasa dışı uyuşturucu ticaretini engellemede yetersiz kalmakla suçladı. Bu duruma karşılık, Çin’den ithal edilen tüm ürünlere %10 ek tarife koyma planını duyurdu. Washington’daki Çin Büyükelçiliği sözcüsü Liu Pengyu, Trump’ın suçlamalarını reddederek, “Hiç kimse bir ticaret savaşını kazanamaz” dedi.
Çin, 2023’te ABD ile yaptığı görüşmelerde fentanil ihracatını durdurmayı taahhüt ettiğini hatırlatarak, Trump’ın iddialarının gerçeklerden uzak olduğunu savundu.
Ekonomik etkiler ve piyasa tepkileri
Trump’ın gümrük vergisi planı, ABD’nin ithalat maliyetlerini artırarak enflasyonu körükleyebilir. Ekonomistler, bu politikaların 1930’lardaki yüksek ithalat tarifelerine geri dönüş anlamına geldiğini belirtiyor.
Trump’ın açıklamaları finans piyasalarını da hareketlendirdi. ABD doları, Kanada doları karşısında %1, Meksika pesosu karşısında ise %2 değer kazandı. Asya borsaları düşerken, Avrupa hisse senedi vadeli işlemleri de geriledi.
Serbest ticaretin geleceği sorgulanıyor
Trump’ın ticaret savaşlarını yeniden alevlendirecek hamleleri, ABD’nin ticaret politikalarında köklü değişimlere işaret ediyor. Özellikle USMCA kapsamında Meksika ve Kanada’ya yönelik tarifeler, Trump’ın ticaret anlaşmalarına olan yaklaşımını yeniden gündeme taşıdı.
Trump, Kanada ve Meksika’nın bu politikalarla “büyük bir bedel ödeyeceğini” ifade ederek, ekonomik ve siyasi gerilimlerin önümüzdeki dönemde artabileceği sinyalini verdi.