Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye’nin demiryolu ağını dijital çağa uyumlu hale getirmek amacıyla yerli ve milli çözümlerle yapay zeka entegrasyonunun hızlandırıldığını açıkladı. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) Genel Müdürlüğü’nün bu kapsamda yaptığı yatırımlar, demiryolu taşımacılığında önemli bir dönüşüm başlatıyor.
Yapay zeka destekli analiz sistemleri kullanılıyor
Bakan Uraloğlu, TCDD ile TÜBİTAK işbirliğinde geliştirilen Otomatik Tren Muayene İstasyonu (OTMİ) sisteminin yapay zeka ile entegre edildiğini belirtti. Sistem sayesinde trenler seyir halindeyken tüm kritik bileşenler detaylı biçimde analiz edilebiliyor. Görüntü işleme ve sensör teknolojileriyle donatılan sistem, her bir parçayı tarayarak anlık veri üretiyor ve olası arızalara karşı erken uyarı sağlıyor.
Bakım maliyetleri azalıyor, sefer güvenliği artıyor
Yapay zeka algoritmaları aracılığıyla toplanan büyük veri, otomatik muayene istasyonlarında değerlendirilerek tekerlek aşınmaları, fren disklerindeki hatalar, aks rulman sıcaklıkları ve yük dengesizlikleri gibi birçok parametre analiz ediliyor. Bu sayede arızalar oluşmadan önce tespit edilerek bakım ekiplerine erken müdahale imkânı tanınıyor. Böylece hem beklenmedik sefer aksaklıklarının önüne geçiliyor hem de bakım maliyetlerinde düşüş sağlanıyor.
Kestirimci bakım sistemleri yaygınlaştırılıyor
Bakanlık, demiryolu altyapısının etkin izlenmesi ve bakım süreçlerinin daha verimli yürütülmesi amacıyla kestirimci bakım sistemlerinin kullanımını artırıyor. Özel sensörlerle donatılan demiryolu araçları, olası arızalara önceden müdahale edilmesini sağlarken, işletme sürekliliğini de önemli ölçüde artırıyor.
Sürüş güvenliğinde yeni standartlar
Yolcu ve sürüş güvenliği açısından da önemli adımlar atılıyor. Uraloğlu, yapay zeka tabanlı analiz sistemlerinin makinistlerin yüz ifadelerini, göz kapaklarının kapanma süresini ve baş hareketlerini takip ettiğini belirterek, dikkat dağınıklığı tespit edildiğinde sistemin uyarı verdiğini söyledi.
Altyapı izleme merkezinden 7/24 kontrol
Eryaman İzleme Merkezi'nin, yüksek hızlı tren hatlarını sürekli olarak denetlediğini vurgulayan Uraloğlu, köprü, tünel, menfez ve viyadük gibi kritik altyapı unsurlarının akıllı kameralar ve sensörlerle 7/24 izlendiğini ifade etti. Uzaktan izleme sistemleriyle hatlarda tespit edilen olumsuzluklara hızlı müdahale imkanı sağlanıyor.
Gelecekte otonom trenler ve dijital asistanlar
Gelecekte demiryolu taşımacılığında otonom trenlerin ve yapay zeka tabanlı sinyalizasyon sistemlerinin daha yaygın hale gelmesi bekleniyor. Bakan Uraloğlu, enerji yönetim sistemlerinin de yapay zeka ile optimize edilerek hem enerji tüketiminin azaltılacağını hem de karbon emisyonlarının düşeceğini bildirdi. Ayrıca, dijital asistan ve chatbot’ların yolculara seyahat planlarında yardımcı olacağı ifade edildi.