Kayıt dışı ekonomiyle mücadele amacıyla Türkiye'de 7 bin TL ve üzeri alışverişlerde kredi kartı veya banka aracılığıyla ödeme yapma zorunluluğu yürürlüğe girdi. Ancak, bazı işletmelerin bu düzenlemeye uyum sağlamak yerine, 7 bin TL altındaki işlemlerde kartla ödemeyi zorlaştırmak amacıyla yüksek komisyon oranları uyguladığı iddia ediliyor. Son dönemde tüketicilerden alınan şikayetlere göre, komisyon farkı bazı işletmelerde yüzde 20’lere kadar yükseldi ve mağduriyetler arttı. Tüketici dernekleri, bu durumun yasa dışı olduğuna dikkat çekerek tüketicilere şikayet çağrısında bulundu.
Esnaflar komisyon farkıyla tüketiciyi nakit ödemeye zorluyor
Piyasada 7 bin TL ve altındaki kredi kartı ödemelerinde ekstra komisyon talep eden işletme örneklerinin artmasıyla birlikte tüketiciler bu uygulamaların yasallığını sorgulamaya başladı. İstanbul’da bir halı yıkama firmasının 3.200 TL olan bir hizmeti nakit ödeme ile sunarken, aynı hizmetin kredi kartıyla ödenmesi durumunda fiyatı 3.860 TL’ye çıkardığı iddiası dikkat çekti. Bu örnekte kredi kartı komisyon farkı yüzde 20’nin üzerinde olurken, benzer uygulamaların gözlük, oto tamir gibi farklı sektörlerde de görüldüğü belirtiliyor. Bir gözlük mağazası, nakit 52 bin TL’ye sattığı bir gözlük için kredi kartı ile ödemede 64 bin TL talep ederken, bir oto tamircisinin ise 4.500 TL olan tamir hizmetini kredi kartıyla ödeme yapıldığı takdirde 6.000 TL’ye çıkardığı öne sürüldü.
Sosyal medya ve CİMER’e şikayet yağdı
Tüketiciler, komisyon farklarıyla karşılaştıklarında durumu hem sosyal medyada hem de Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden şikayet etmeye başladı. Özellikle son aylarda artan bu tür şikayetlerde tüketiciler, yüksek komisyon oranları nedeniyle ciddi mağduriyetler yaşadıklarını belirtiyor. Bazı esnafların ise ödeme sırasında "POS cihazı bozuk" gibi bahanelerle tüketiciyi nakit ödemeye zorladığı da şikayetler arasında yer aldı.
Tüketici derneklerinden uyarı: "Komisyon farkı yasa dışı, şikayet edin!"
Tüketici dernekleri, kredi kartı ile yapılan alışverişlerde ek komisyon talep edilmesinin yasal olmadığını hatırlatarak tüketicilere bu tür uygulamalarla karşılaştıklarında işletmeleri şikayet etmeleri çağrısında bulundu. Dernekler, tüketicilerin bu tür uygulamalara yoğunluk veya başka nedenlerle boyun eğmemesi gerektiğini, aksi halde işletmelerin bu uygulamaları meşru bir zemine oturtmaya çalışabileceğini ifade etti.
Tüketici derneklerinden yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Tüketicilerimiz kimi zaman alışveriş sırasındaki yoğunluk sebebiyle bu uygulamalara boyun eğiyor, kimi zaman nakit taşıma alışkanlığı olmaması sebebiyle bu duruma razı geliyor. Fakat bu tür uygulamaların bu şekilde devam etmesi halinde ilgili işletmeler, kendilerini haklı bir zeminde gösterme çabasına giriyor. Bankaların sunduğu hizmeti kullanarak kendilerine haksız kazanç sağlamaya çalışan iş yerleri, tüketicilerimiz tarafından her zaman şikayet edilebilir. Bu tür durumlarda tüketicilerin Ticaret Bakanlığı’na veya CİMER’e başvurması önem taşıyor. Kredi kartıyla alışverişlerde komisyon talep edilmesi durumunda, işletmelere cezai yaptırımlar uygulanmaktadır."
Yüksek komisyon oranlarının ardındaki nedenler
Uzmanlar, son yıllarda bankaların işletmelere yönelik POS cihazı kullanım maliyetlerini artırdığını ve bu artışın esnafın üzerindeki maliyet baskısını yükselttiğini belirtiyor. Ancak bu durumun, işletmelerin tüketiciden kartla ödeme için ek ücret talep etmesini yasal hale getirmediğini vurguluyor. Hukuki olarak işletmeler, kredi kartı kullanımı dolayısıyla ek ücret talep edemezken, yapılan işlemlerde fiyat farkı oluşturulması yasak kapsamında değerlendiriliyor.
Kredi kartı komisyonları ile ilgili bu tür uygulamalara yönelik denetimlerin artması gerektiğini savunan uzmanlar, tüketicilerin bu konuda bilinçlenmesi ve haklarını koruma konusunda cesaretlendirilmesi gerektiğini ifade ediyor.