Hürriyet Gazetesi yazarı Noyan Doğan, enflasyonist ortamda emeklilik kararının ne zaman verilmesi gerektiğine dair sorulara net bir yanıt verdi. Doğan, emekli maaşının belirlenmesinde tek etkenin enflasyon olmadığını, birçok faktörün devreye girdiğini belirtti. Peki, 2024 mü yoksa 2025 mi daha avantajlı?
Emekli Aylığını Belirleyen Faktörler
Emekli aylığı hesaplanırken sadece enflasyon değil, brüt maaş, SGK’ya dönen prim tutarı, ödenen prim gün sayısı, aylık bağlama oranı ve milli gelirdeki büyüme gibi faktörler de hesaba katılıyor. Hesaplanan emekli aylığı, geçmiş 6 aylık enflasyon oranında arttırılıyor. 2000 yılı öncesi sigorta girişi olanlar için yıllık ortalama kazanç hesaplanıyor ve aylık bağlama oranının yüzde 60’ı, katsayı için de 1.2000 alınıyor.
2024'te Emekli Olmak Avantajlı mı?
Doğan, gerek enflasyonun gerekse de büyüme hızının yüksek olmasının emekli maaşını ciddi şekilde etkilediğini vurguladı. Emekli maaşına yapılan zamların enflasyonun altında kalması ya da üstünde olması da emeklilik tarihini önemli kılıyor. 2024 yılında enflasyonun 2025 yılındaki hedef enflasyondan daha yüksek olacağı düşünülürse, bu yılın sonunda emeklilik dilekçesi vermek avantajlı olabilir.
Primlerin İadesi Mümkün mü?
Emeklilik yaşını doldurmuş fakat prim gün sayısını ve çalışma yılını doldurmamış kişiler, ödedikleri primleri SGK’dan toplu olarak alabilir. Ancak, ödenen primlerin tamamı iade edilmiyor. SGK’ya ödenen primlerde işçi payı, işveren payı ve İşsizlik Sigortası Fonu için ödenen paylar var. Bu primlerin sadece çalışandan kesilen kısmı, yani yüzde 9’u iade ediliyor. İşveren payı ve İşsizlik Sigortası Fonu için kesilen primler iade edilmiyor.
Askerlik Borçlanması ve Emeklilik Yaşı
Sigorta başlangıcından önce askere gitmiş olanlar, askerlik borçlanması yaparak sigorta başlangıç tarihini erkene çekebilirler. Bu da emeklilik yaşını öne çeker ve erken yaşta emekli olmayı mümkün kılar. Örneğin, 2003 yılında askere gitmiş ve 2006 yılında sigorta girişi olan biri, askerlik borçlanması yaparak sigorta girişini 2003 yılına çekebilir ve daha erken emekli olabilir.
Emeklilik İçin 58 Yaşı Beklemek
1985 doğumlu ve ilk sigorta tarihi 2007 olan bir kişi, 7000 prim gün ile 58 yaşında emekliliğe hak kazanır. Bu durumda 2.500 gün yani 7 yıl daha prim ödemesi gerekir. Prim gün sayısını doldursa bile emeklilik için 58 yaşını beklemek zorundadır.
İstifa Durumunda Tazminat Hakkı
Emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam eden biri, istifa ederse işveren tazminat ödemek zorunda değildir. Emekli olunan dönemde kıdem tazminatı alındığı için, yeni iş sözleşmesi kapsamında çalışılan süre için tazminat ödenmez. Kıdem tazminatı almak için işverenin işten çıkarması gerekmektedir.
