Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Sosyal Koruma İstatistikleri, emeklilerin ekonomiden aldığı payın son yıllarda azalmaya devam ettiğini gösteriyor. 2023’te EYT düzenlemesiyle artan ödemelere rağmen bu oran önceki yılların gerisinde kaldı.
TÜİK verileri ne söylüyor?
Sosyal Koruma İstatistikleri’ne göre, emekli ve yaşlı ödemelerinin gayrisafi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranı 2008 yılında %5,8 iken, bu oran 2022’de %3,8’e geriledi. 2023 yılında EYT ödemeleriyle birlikte %4,4’e yükselmiş olsa da hâlâ önceki yılların altında kalıyor.
Emekli maaşı asgari ücret karşısında eriyor
DİSK tarafından yayımlanan verilere göre, en düşük emekli maaşı 2001 yılında asgari ücretin 1,51 katıyken, 2024 yılında bu oran 0,74’e düştü. Asgari ücrete zam yapılmamasına rağmen emekli maaşlarının ekonomik gücü erimeye devam ediyor.
DİSK ve ILO verileri durumu özetliyor
DİSK-AR’ın ILO verilerine dayanarak yaptığı araştırmada Türkiye, emeklilere sosyal harcama oranında dünya sıralamasında alt sıralarda yer alıyor. ILO’nun emeklilere yapılan sosyal harcama oranını %4,3 olarak belirttiği Türkiye, TÜİK verilerinde de bu oranı %4,4 olarak teyit etti.
"Emekliler bütçeye yük değil"
DİSK, emekli maaşlarının bütçeye yük olduğu iddialarının TÜİK verileriyle dayanaksız olduğunun kanıtlandığını ifade etti. 2019’da GSYH’nin %6,1’i kadar sosyal koruma harcaması yapılırken, bu oran 2023’te %4,4’e kadar geriledi. Bu düşüş, emeklilerin ekonomik anlamda daha az desteklendiğini gösteriyor.
