Pandemi süreciyle birlikte dünya genelinde gıda fiyatları hızla yükselmişti. Ancak son dönemlerde bu artış duraklayarak yerini düşüşe bıraktı. Rusya-Ukrayna savaşı gibi faktörler fiyatları geçici olarak artırsa da, dünya genelinde gıda fiyatlarında bir gerileme eğilimi görülüyor. Türkiye’de ise bu durumun tam tersi yaşanıyor. Gıda fiyatları yaklaşık 4 yıldır kesintisiz bir şekilde yükselmeye devam ediyor.
TÜİK Verileri Gıda Fiyatlarındaki Artışı Gösteriyor
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Temmuz 2024 enflasyon verilerine göre, gıda enflasyonu son bir yılda yüzde 58,91 oranında arttı. Bu, gıda fiyatlarının 2005 yılından bu yana yüzde 2.947,90 oranında artış gösterdiği anlamına geliyor. Pandemi sürecinden bu yana ise gıda ve alkolsüz içecek fiyatları yüzde 546,76 oranında yükseldi.
FAO Verileri Dünyadaki Durumu Ortaya Koyuyor
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) Gıda Fiyatları Endeksi, dünya genelindeki gıda fiyatlarındaki düşüşü ortaya koyuyor. 2020 başından bu yana dünya genelinde gıda fiyatları yüzde 17,8 artarken, son bir yılda ise yüzde 3,06 oranında düşüş yaşandı.
Et ve süt fiyatlarındaki artışlar dünya genelinde sınırlı kalırken, Türkiye’de bu oranlar oldukça yüksek seviyelerde seyrediyor.
Tarım Sektöründe Kriz Derinleşiyor
Türkiye’de tarım sektörü de yüksek enflasyon ve maliyet artışlarından olumsuz etkileniyor. Çiftçiler, yükselen maliyetler karşısında zor durumda kalırken, süt üreticileri de artan maliyetlerden şikayetçi. Tarım ÜFE’de yıllık yüzde 54,58, aylık ise yüzde 1,95 artış gözlemleniyor. Ayrıca Tarım Girdi Fiyat Endeksi’ndeki artış da yeniden yükselişe geçmiş durumda.
Merkez Bankası’nın Enflasyon Beklentileri
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), enflasyon raporunda gıda fiyatlarının enflasyon üzerindeki baskısının devam edeceğine dikkat çekiyor. 2024 yılı için gıda enflasyonu varsayımı yüzde 35,5, 2025 yılı için ise yüzde 15 olarak korunuyor. İklim krizi gibi faktörlerin de gıda fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskı yaratabileceği belirtiliyor.
