ABD'li yetkililerin, Ukrayna'nın kritik minerallerine erişim sağlama konusunda Kiev'e baskı yaptığı iddia edilirken, Elon Musk'ın SpaceX şirketine ait Starlink uydu internet sisteminin Ukrayna'daki devamlılığının da müzakerelerde gündeme geldiği bildirildi. Konuya yakın üç kaynak, Reuters'a konuşarak gelişmeleri aktardı.
Kaynaklara göre, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin ABD Hazine Bakanı Scott Bessent’in ilk teklifini reddetmesinin ardından, Ukrayna'nın Starlink’e erişiminin devam etmesi konusu ABD ve Ukrayna yetkilileri arasındaki görüşmelere dahil edildi.
Starlink, savaşın etkilediği Ukrayna'da hem siviller hem de ordu için hayati bir internet bağlantısı sağlıyor.
"Starlink kaybı büyük bir darbe olur"
Görüşmelere dair bilgi sahibi kaynaklardan biri, konunun Perşembe günü ABD'nin Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg ile Zelenskiy arasındaki toplantıda tekrar gündeme geldiğini söyledi. Aynı kaynak, müzakereler sırasında Ukrayna'nın kritik mineraller konusunda anlaşmaya varamaması halinde Starlink hizmetlerinin kesilebileceğine dair bir mesaj iletildiğini iddia etti.
"Ukrayna Starlink'i Kuzey Yıldızı olarak görüyor," diyen kaynak, sistemin kaybedilmesinin Kiev için ciddi bir darbe olacağını belirtti.
Öte yandan, Reuters’ın haberine Elon Musk, sosyal medya platformu X üzerinden tepki göstererek makalenin "yanlış" olduğunu ve Reuters'ın "yalan söylediğini" öne sürdü. Ancak Reuters, haberinin arkasında durduğunu açıkladı.
ABD-Ukrayna arasında kritik mineraller anlaşmazlığı
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, ABD’nin savaş yardımları karşılığında ülkenin mineral kaynaklarına erişim sağlamayı talep ettiğini ancak bu teklifin ABD’den herhangi bir özel güvenlik garantisi içermediğini belirterek teklifi reddetti.
Washington, Ukrayna’dan nadir toprak elementleri, lityum, titanyum, uranyum ve elektrikli araç bataryaları için önemli olan diğer mineralleri sağlamasını talep ediyor. Ancak Ukrayna hükümeti, bu kaynakları müttefiklerin yatırımıyla değerlendirme yönünde stratejik bir plan üzerinde çalışıyor.
Bu anlaşmazlık, ABD ve Ukrayna liderleri arasında gerilimi artırdı. ABD Başkanı Donald Trump, Zelenskiy’i "seçimsiz diktatör" olarak nitelendirirken, Ukrayna lideri de Trump’ı Rus dezenformasyonuna inanmakla suçladı.
Starlink’in Ukrayna için önemi
Elon Musk, Rusya'nın Şubat 2022'de başlattığı işgal sonrası Ukrayna’nın kaybettiği iletişim altyapısını yeniden sağlamak amacıyla binlerce Starlink terminali göndermişti. Ancak Musk, 2022 sonbaharında Kiev’in savaş yönetimini eleştirmeye başladıktan sonra Starlink hizmetlerini en az bir kez kısıtlamıştı.
Atlantik Konseyi Kıdemli Uzmanı Melinda Haring, Starlink’in Ukrayna'nın askeri stratejisinde önemli bir yere sahip olduğunu belirtti. Özellikle insansız hava araçlarının operasyonlarında kullanılan sistemin kaybedilmesi durumunda savaşın seyrinin değişebileceğini ifade etti.
Öte yandan, Polonya Başbakan Yardımcısı, ülkesinin Ukrayna’nın Starlink abonelik ücretlerini karşıladığını ve bu desteği sürdüreceklerini açıkladı.
ABD ve Rusya arasında yeni görüşmeler planlanıyor
ABD’li ve Rus müzakerecilerin, Ukrayna'daki çatışmayı sonlandırmak amacıyla önümüzdeki iki hafta içinde ikinci bir toplantı yapmayı planladığı bildirildi. Rusya'nın RIA haber ajansına göre, taraflar ilk görüşmeyi Salı günü Riyad'da gerçekleştirdi.
Sonbaharda Ukrayna, kritik minerallerini müttefiklerin yatırımlarına açarak müzakerelerde elini güçlendirmeyi hedefleyen bir plan ortaya koymuştu. Trump da bu fikri benimseyerek Ukrayna'nın ABD'ye mineral kaynakları sağlamasını, karşılığında Washington’un Kiev’e maddi destek sunmasını önerdi.
Ancak geçen hafta Zelenskiy, ABD'nin Ukrayna’nın stratejik minerallerinin %50'sini almasını öngören bir teklifi reddetti. Bu gelişme, iki lider arasında yeni bir gerilim yarattı.
