Türkiye’nin zeytin üretim merkezi iklim değişikliği ve yüksek arsa maliyetleri nedeniyle Ege’den Akdeniz Bölgesi’nin doğusuna kaymaya başladı. Ayvalık Ticaret Odası’ndan Mustafa Kürlek, Gaziantep, Hatay, Mersin, Kilis ve Denizli gibi illerde zeytin ağacı sayısının arttığını belirtti. Türkiye genelinde zeytin ağacı sayısı, son 20 yılda %91 artarak yaklaşık 189 milyon adede ulaştı.
Ege’nin hâkimiyeti azalıyor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, zeytin üretiminin %53’ü Ege’de, %18’i Marmara’da, %23’ü ise Akdeniz’de gerçekleşiyor. Ancak, artan sıcak gün sayısı ve mevsimsel değişiklikler nedeniyle bu oranlar değişim göstermekte. Özellikle Kuzey Ege’deki üretim Akdeniz Bölgesi’nin doğusuna doğru kayarken, Denizli de yeni üretim bölgeleri arasına girdi.
Arsa maliyetleri zeytin üretim alanlarını etkiliyor
Balıkesir ve çevresinde yüksek arsa maliyetlerinin yeni zeytinlik açılmasını zorlaştırdığına dikkat çeken Kürlek, “İklim değişimi ve maliyetler zeytin üretimini daha güneydeki illere taşıyor. Gaziantep, Hatay, Mersin ve Kilis gibi iller zeytinde yükselişe geçti,” dedi.
Zeytinyağı fiyatında düşüş bekleniyor
İklim değişikliğine bağlı olarak zeytin rekoltesinde yaşanan artışla birlikte, zeytinyağı fiyatlarının 2024’te düşüşe geçmesi bekleniyor. Kürlek, uluslararası piyasalarda sızma zeytinyağının litre fiyatının 5,5 avroya kadar düştüğünü ve Türkiye’de zeytinyağı fiyatlarının %50’ye yakın gerileyebileceğini belirtti. Bu durumda, marketlerde zeytinyağının litre fiyatının ocaktan itibaren 200 TL seviyelerine düşeceği öngörülüyor.
Yeni tarımsal planlama önerisi
Dünyada ve Türkiye’de zeytin üretiminde yaşanan bu değişime dikkat çeken Kürlek, Türkiye’nin yeni bir tarımsal planlamaya ihtiyaç duyduğunu ifade etti. Arjantin, Çin ve ABD gibi ülkelerde de iklim değişiminin zeytin üretimini etkilediğini belirten Kürlek, “Üretimde küresel değişim yaşanırken, Türkiye de tarımsal stratejilerini iklim gerçeklerine göre yeniden şekillendirmeli,” dedi.
Kaynak : Yenişafak
