Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Merkezin Güncesi isimli blogunda yayımlanan “Hanehalkı Enflasyon Beklentileri ve Hizmet Enflasyonu” başlıklı araştırma, hanehalkının enflasyon beklentilerinin, sundukları hizmetlerdeki fiyat artışlarına ve dolayısıyla genel enflasyona etkisini ortaya koydu. Araştırma, Barbaros Eriş ve Ahmet Duhan Yasa imzasını taşıyor.
Hanehalkı beklentileri enflasyonu nasıl etkiliyor?
Araştırmaya göre, vatandaşın enflasyon beklentilerindeki bozulma veya yükseliş, sundukları hizmetlerin fiyatlarına doğrudan yansıyor. Bu durum, gerçekleşen enflasyon üzerinde çift yönlü bir etki yaratıyor. Özellikle gıda ve akaryakıt gibi temel ürünlerdeki fiyat artışlarının, hanehalkının enflasyon beklentisini yükselttiği vurgulandı. Yüksek beklentiler ise hem talep hem de arz yönlü olarak enflasyonun artmasına neden oluyor.
Arz yönlü etkiler öne çıkıyor
Araştırmada, hanehalkının bazı hizmet kalemlerini doğrudan sunarak bu alanlarda fiyat belirleyici olduğu ifade edildi. Örneğin, ev içi hizmetler, kuaförlük ve fotoğrafçılık gibi alanlar, hanehalkının sunduğu hizmetler arasında yer alıyor. Bu kalemlerdeki fiyat artışlarının, TÜFE endeksine kıyasla daha hızlı gerçekleştiği gözlemlendi.
Son dört yılın verileri dikkat çekici
2020 Ocak-2024 Kasım dönemine ait veriler, hanehalkı tarafından sağlanan hizmetlerin fiyatlarının genel TÜFE’den yüzde 21, hizmet-TÜFE endeksinden ise yüzde 11 daha fazla arttığını gösteriyor. Bu durum, enflasyonla mücadelede hanehalkı enflasyon beklentilerinin iyileştirilmesinin önemini bir kez daha ortaya koyuyor.