Merkez Bankası’nın geçen yıldan bu yana attığı adımlarla çıkış stratejisini devam ettirdiği kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarında düşüş sürüyor. QNB Finansbank ekonomistleri geliştirdikleri modelle KKM’nin yılsonunda 25 milyar dolara inerek baskı oluşturmaktan çıkacağını vurguladı.
KKM’nin Azalması
Yeni ekonomi yönetimi, göreve gelmesiyle birlikte başlattığı KKM’den çıkış stratejisini vergi avantajının kaldırılması ve faiz üst sınırının indirilmesi gibi adımlarla sürdürüyor. QNB Finansbank ekonomistlerinin yaptığı modellemeye göre, Eylül sonunda 40 milyar dolar seviyesine inmesi beklenen KKM stokunun yılsonunda 25 milyar dolara gerilemesi ve TCMB bilançosu üzerindeki baskıyı azaltması bekleniyor. Haziran sonunda 66.8 milyar dolar olan KKM stok tutarı, 19 Temmuz itibariyle 62.5 milyar dolara düştü.
Haftalık Veriler ve Modelleme
QNB Finansbank ekonomistleri Erkin Işık, Deniz Çiçek ve Kaan Özçelikkale’nin hazırladığı raporda, KKM’nin ne zaman sona ereceğine dair modellemeler yer alıyor. Ekonomistler, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından haftalık olarak TL bazında açıklanan verileri kullanarak, KKM yenileme oranlarını hesaplayabiliyor ve stok KKM’nin gelecekteki seyrini tahmin edebiliyorlar.
KKM’nin Etkileri ve Son Gelişmeler
Kurların yükseldiği dönemlerde KKM, parasal genişlemeye yol açarak TCMB’nin para politikasının etkinliğini azaltan bir unsur olarak öne çıkıyor. KKM’den kurtulmak amacıyla yapılan düzenlemeler arasında, kurumlar vergisi istisnasının kaldırılması ve faiz alt sınırının politika faizinin yüzde 80’inden yüzde 70’ine indirilmesi yer alıyor. Bu düzenlemeler sonucunda, KKM stokunun 22 Temmuz’dan itibaren yüzde 35’e gerilemesi bekleniyor.
Gelecek Beklentileri
QNB Finansbank ekonomistlerinin hesaplamalarına göre, Temmuz ayının son haftasından itibaren haftalık KKM itfa tutarları 6.5 milyar dolar civarına yükselecek. Yenileme oranı düşük kalırsa, KKM stokundaki haftalık düşüş 3 milyar dolar civarında olacak. Haziran sonunda 66.8 milyar dolar olan KKM stok tutarının, Eylül sonunda 40 milyar dolar, yılsonunda ise 25 milyar dolara gerileyeceği tahmin ediliyor. Bu seviyelerden sonra, KKM’nin TCMB bilançosu ve parasal göstergeler üzerindeki baskınlığının azalacağı belirtiliyor.
Döviz Mevduata Kayış
Ekonomistler, KKM’den dönen paranın sınırlı da olsa bir kısmının döviz mevduata gidebileceğini ve bu durumun TCMB’nin döviz alış hızını ve döviz mevduattaki düşüşü yavaşlatabileceğini belirtiyor. Buna rağmen, KKM’deki düşüşün devam etmesi, finansal istikrar ve para politikasının etkinliği açısından önemli görülüyor. Ayrıca, TCMB bilançosunda KKM dahil net döviz pozisyonu ve yurtiçi yerleşiklerin toplam döviz yatırımlarındaki iyileşmenin süreceği tahmin ediliyor.
KKM Modelinin Geliştirilmesi
QNB Finansbank ekonomistleri, KKM akımlarında kullandıkları modelde bütün KKM işlemlerini 3 aylık vadeli ve dolar cinsinden olarak varsayıyor. Bu modelle KKM tutarındaki değişimlerin sebepleri analiz ediliyor ve TCMB’nin ay sonu KKM tutarları ile model sonuçları karşılaştırılarak tutarlılık kontrol ediliyor.