ABD Merkez Bankası (Fed), 2021'de Hazine piyasalarındaki çalkantılara müdahale amacıyla kurduğu Standing Repo Facility (SRF) gibi araçlarla piyasaların işleyişine destek sağlıyor. Ancak bazı uzmanlar, bu müdahalenin Fed’in son çare olarak borç verme rolünü aşarak piyasalarda kalıcı bir destek mekanizmasına dönüşmesi riskini taşıdığını belirtiyor.
Eylül sonunda yaşanan likidite çekilmesinde SRF kullanımı azalırken, uzmanlar piyasada likidite sorunu olmadığını, yapısal bir sorun bulunduğunu ifade etti. Hazine piyasalarının giderek büyümesi ve ABD bankalarının düzenlemeler nedeniyle bilançolarında sınırlı yer tutmaları bu duruma katkıda bulunuyor.
Artan açıklar Fed üzerindeki baskıyı artırıyor
ABD'nin mali açıklarının büyümesi ve başkan adaylarının yeni mali politikaları bu baskıyı daha da yükseltiyor. Tahminlere göre, Cumhuriyetçi Donald Trump’ın planları 10 yıl içinde açığa 7,5 trilyon dolar eklerken, Demokrat aday Kamala Harris'in önerileri ise 3,5 trilyon dolarlık bir artışa yol açabilir. Bu durum, Fed'i Hazine piyasalarını desteklemeye yönelik daha fazla müdahale etme ihtimaline itebilir.
Piyasa işleyişinde aksaklık riskleri büyüyor
Hazine piyasalarının işleyişinde ortaya çıkan zorluklar, bazı bankaların sermaye harcamalarını azaltmak amacıyla piyasadan geçici olarak çekilmesiyle daha da belirginleşiyor. Uzmanlar, Fed'in müdahalelerinin yatırımcıların risk algısını bozabileceği ve piyasalarda balon oluşumuna yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Fed'in müdahaleleri ahlaki tehlike yaratıyor mu?
NYU Stern İşletme Fakültesi ekonomi profesörü Viral Acharya, Fed’in Hazine piyasasındaki varlığının piyasalarda ahlaki tehlike oluşturabileceğine dikkat çekiyor. Acharya’ya göre, yatırımcılar Fed’in her durumda müdahale edeceğine inanırsa likidite risklerini yönetmekten uzaklaşabilir. Bu durum, ABD bankalarının repo piyasasından çekilmesiyle yıl sonunda likidite sıkıntılarının daha da artacağı endişesini doğuruyor.
Repo piyasasında kapasite sorunu büyüyor
Son çeyrek sonu işlem döneminde, repo piyasasında yaşanan ani faiz artışları, finansal sistemde yeterli likidite olmadığını gösterdi. Stanford Üniversitesi'nden finans profesörü Darrell Duffie, Hazine piyasasındaki aracılık kapasitesinin yetersiz kaldığını belirterek, sistemin likidite taleplerini karşılayabilmesi için yeniden düzenlenmesi gerektiğini vurguladı.
Fed, son yıllarda piyasa işleyişine daha fazla müdahil olurken, piyasaların daha fazla bağımsızlık kazanması için çözüm arayışında. Ancak artan açıklar ve piyasa yapısındaki değişiklikler, bu çabaların önünde ciddi engeller oluşturuyor.
