Dünya Gazetesi yazarı Prof. Dr. İbrahim Ünalmış, bugünkü köşe yazısında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indirim kararlarını, enflasyon gelişmelerini ve küresel ekonomik dinamikleri ele aldı. Ünalmış, özellikle enflasyon trendleri ve küresel ekonomik değişimlerin, Türkiye’nin para politikasına etkilerini değerlendirdi.
Faiz İndirimleri ve Enflasyon Eğilimi
Merkez Bankası’nın Mart ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında politika faizini 250 baz puan indirme kararı aldığını hatırlatan Ünalmış, piyasanın bu kararı öngördüğünü ve fiyatlamaların önceden yapıldığını belirtti. Bu nedenle, karar sonrası piyasalarda önemli bir değişiklik gözlemlenmedi.
Faiz indirimlerinin devam etmesine olanak sağlayan temel faktörleri inceleyen Ünalmış, kısa vadeli enflasyon eğilimlerinin TCMB tahminleriyle uyumlu hale gelmeye başlamasının kritik bir unsur olduğunu vurguladı. Çekirdek enflasyonun düşüş eğiliminde olması ve petrol fiyatlarının küresel gelişmelere bağlı olarak gerilemesi, Merkez Bankası’nın elini rahatlatan faktörler arasında yer alıyor.
Sanayi sektöründe enflasyonun gerilemeye devam ettiğini belirten Ünalmış, imalat sanayindeki yıllık enflasyonun %24,76 seviyesine düştüğünü kaydetti. Üretici fiyatları tarafında ise dayanıklı tüketim malı enflasyonunun %34,5, dayanıksız tüketim malı enflasyonunun ise %33,5 seviyesinde olduğu görüldü.
Hizmet Sektörü ve Kira Artışları
Ünalmış, enflasyon düşüşü konusunda TCMB’nin karşılaştığı en büyük zorluklardan birinin hizmetler sektörü olduğunu ifade etti. Kira artışlarının %97 seviyesine ulaştığını belirterek, bu durumun bireylerin yanı sıra işletmeler için de ciddi maliyet baskısı oluşturduğuna dikkat çekti.
Özellikle lokanta, otel, sağlık ve eğitim sektörlerinde kira giderlerinin doğrudan etkili olduğunu vurgulayan Ünalmış, konut ve kira piyasalarına yönelik kapsamlı adımlar atılmadığı takdirde bu sorunun uzun yıllar boyunca gündemde kalacağını belirtti. Gıda ve konut gibi temel ihtiyaçların uzun vadeli çözümler gerektirdiğini ifade eden Ünalmış, bu alanlarda somut adımların hızla atılmasının önemine dikkat çekti.
Sanayi Üretimi ve PMI Verileri
Sanayi üretimine yönelik değerlendirmelerde bulunan Ünalmış, Aralık ayında gözlemlenen canlılığın 2024 yılına taşınmadığını belirtti. Ocak ve Şubat aylarında PMI verilerinin 50 seviyesinin altında kaldığını, bunun da sanayi üretiminde bir yavaşlamaya işaret ettiğini dile getirdi.
Öte yandan, güven endekslerindeki toparlanmanın geleceğe yönelik olumlu bir beklenti yarattığını belirten Ünalmış, ekonomik aktivitenin önümüzdeki süreçte nasıl şekilleneceğinin yakından izlenmesi gerektiğini söyledi.
Küresel Gelişmeler ve Türkiye Ekonomisine Etkisi
Ünalmış, Türkiye’nin para politikası üzerinde sadece enflasyon ve üretim faktörlerinin değil, küresel ekonomik ve politik dinamiklerin de etkili olduğunu ifade etti. ABD’nin daha korumacı bir ekonomi politikası izlemeye başlamasının, Avrupa’nın kendi ekonomik politikalarını yeniden şekillendirmesine yol açabileceğini belirtti.
Almanya’nın altyapı ve savunma harcamaları için 500 milyar euroluk bir kaynak ayıracağını kaydeden Ünalmış, bu durumun Almanya ekonomisinin canlanmasını ve dolayısıyla Türkiye’nin ihracatının olumlu etkilenmesini sağlayabileceğini vurguladı. Ayrıca, savunma sanayinde Türk şirketlerinin Almanya ile iş birlikleri yapmasının Türkiye ekonomisi açısından fırsatlar yaratabileceğini söyledi.
ABD’nin küresel ticarette uygulamaya koyduğu veya planladığı tarife artışlarının Türkiye açısından henüz olumsuz bir etkisi olmadığını belirten Ünalmış, mevcut koşulların Türkiye ekonomisi için bazı fırsatlar içerdiğini dile getirdi.
Gelecek Dönemde Para Politikası ve Faiz Beklentileri
Enflasyon gelişmelerinin ve küresel koşulların faiz indirimlerine uygun bir zemin oluşturduğunu belirten Ünalmış, enflasyondaki olumlu görünümün sonbahara kadar sürebileceğini öngördüğünü ifade etti. Bu doğrultuda, TCMB’nin faiz indirimlerini Nisan ve Haziran aylarında da sürdürebileceğini belirten Ünalmış, faiz indirimlerinin piyasa faizlerine etkisini önümüzdeki dönemde daha detaylı ele alacağını açıkladı.
