Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) yayımladığı nüfus projeksiyonları, 2023-2100 yılları arasında yaşlı nüfusun artacağını, buna karşın çalışan nüfusun azalacağını gösteriyor. Bu demografik değişiklikler nedeniyle, mevcut emeklilik sisteminde kapsamlı bir reform yapılması gündemde. Reform kapsamında, aylık bağlama oranları (ABO) ve emeklilik yaşının yeniden düzenleneceği konuşuluyor.
Çalışan Nüfus Azalırken Yaşlı Nüfus Artıyor
TÜİK'in projeksiyonlarına göre, 2023 yılında çalışma çağındaki nüfusun oranı %68.3 iken, bu oranın 2100'de %54.6'ya kadar gerilemesi bekleniyor. Aynı dönemde, yaşlı nüfusun oranı %10'un üzerine çıkarken, 2075'te her üç kişiden biri yaşlı statüsünde olacak. Bu durum, mevcut emeklilik sisteminin sürdürülebilirliğini zorlaştırıyor ve yeni düzenlemeler ihtiyacını doğuruyor.
Emeklilik Reformu İçin Hangi Formüller Masada?
Reform çalışmalarının temelinde, emeklilik kriterlerinin otomatik olarak ayarlanması yer alıyor. Özellikle emeklilik yaşı ve aylık bağlama oranlarında yapılacak değişiklikler, çalışan nüfusun azaldığı bir dönemde emeklilik sisteminin sürdürülebilirliğini hedefliyor. Yeni sistemde, daha fazla prim ödeyenin daha yüksek maaş alacağı, az prim ödeyenin ise daha düşük maaş alacağı bir düzenleme gündeme gelecek.
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ve İkinci Emeklilik Fırsatı
Emeklilik reformu kapsamında bir diğer önemli gelişme ise Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES). Bu sistem, mevcut emeklilerin ikinci bir emeklilik hakkından yararlanabilmesini öngörüyor. TES’in zorunlu olması ve işverenlerin maliyetini artırmadan, BES benzeri bir yapı sunması planlanıyor. Böylece emekliler için ek bir güvence sağlanmış olacak.
Aylık Bağlama Oranları ve Emeklilik Yaşı Yeniden Gözden Geçiriliyor
Emeklilik sisteminde mevcut aylık bağlama oranlarının ve emeklilik yaşının yeniden düzenlenmesi, reformun en kritik unsurlarından biri olarak öne çıkıyor. Bu düzenleme ile, farklı zaman dilimlerinde emekli olanların maaşlarında büyük farklılıklar oluşmaması hedefleniyor. Ayrıca, Bağkur ve SGK prim günlerinin eşitlenmesiyle, Bağkur’luların daha erken emekli olabilmesi mümkün hale gelecek.
Reformların Hayata Geçiş Tarihi
Reform çalışmalarının Orta Vadeli Program'a dahil edildiği ve 2026 sonuna kadar tüm yasal düzenlemelerin tamamlanacağı öngörülüyor. Bu süre zarfında, emeklilik sisteminde köklü değişiklikler yapılarak, demografik değişimlerin yaratacağı olumsuz etkilerin minimize edilmesi amaçlanıyor.