Anayasa Mahkemesi'nin son kararı, yapı kayıt belgesi verilen binaların deprem veya kendiliğinden çökmesi durumlarında ilgili kamu kurumları aleyhine tazminat davası açılmasının önünü açtı. Bu karar, Türkiye'deki imar affı uygulamalarının ve yapı kayıt belgelerinin yeniden tartışılmasına neden oldu.
İmar Kanununa Geçici 16. Madde Eklendi
18 Mayıs 2018’de yürürlüğe giren 7143 Sayılı Kanun ile 3194 Sayılı İmar Kanunu'na geçici 16. madde eklendi. Bu düzenleme ile ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması hedeflendi. 31 Aralık 2017 tarihinden önce yapılan yapılar için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na başvurularak yapı kayıt belgesi alınabilmesi sağlandı. Bu sayede, yapı kayıt belgesi alan kaçak yapılar yasal statü kazandı.
Sorumluluk Maliklere Bırakıldı
Yapının depreme dayanıklılığı hususu, bina sahibinin sorumluluğunda bırakıldı. Bu düzenleme ile idare, olası bir deprem hasarı veya çökme durumunda tazminat sorumluluğundan muaf tutuldu. Yapı kayıt belgeleri, binanın depreme dayanıklı olup olmadığına bakılmaksızın verildi ve sorumluluk malikler üzerinde kaldı.
Tebliğin İptali İçin Danıştay’a Dava Açıldı
Bakanlık tarafından çıkarılan Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine Dair Tebliğ’in bazı hükümlerinin iptali için Danıştay’da dava açıldı. Danıştay, Anayasa’ya aykırılık tespiti ile Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Anayasa Mahkemesi, ilgili düzenlemenin iptaline karar vererek, idarenin sorumluluğunun devam ettiği bir konuda tazminat davası açılamamasının Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmetti.
Vatandaşlar Kamu Kurumları Aleyhine Tazminat Davası Açabilecek
Bu karar sonrası, yapı kayıt belgesi alan binalarda deprem gibi durumlarda oluşacak zararlardan kamu kurumları da sorumlu olacak. Vatandaşlar, ilgili kamu kurumları aleyhine tazminat davası açabilecek.
3 Milyon Yapı Kayıt Belgesi Alındı
Kahramanmaraş ve çevre illeri vuran depremler sonrası, yapı kayıt belgesi alan binaların depreme dayanıklılığı tartışmaları yeniden gündeme geldi. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na göre, 7 milyon 86 bin bağımsız bölüm imar affından yararlandı ve 3 milyon 110 bin adet yapı kayıt belgesi verildi.