Bu yıl ara zam almayan asgari ücretli çalışanlar, yeni yılda maaşlarına yapılacak zam oranını büyük bir merakla bekliyor. Ara zam uygulamasının kaldırılmasıyla asgari ücret artışı daha kritik bir hale gelirken, uzmanlar bölgesel asgari ücret modelini yeniden gündeme getiriyor.
Bölgesel asgari ücret tartışmaları yeniden gündemde
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Mahmut Asmalı, Türkiye'nin farklı bölgelerindeki yaşam koşullarının bir olmadığını vurgulayarak, bölgesel asgari ücret uygulamasının geri getirilmesi gerektiğini savundu. Asmalı, İstanbul'daki hayat pahalılığıyla Anadolu'daki geçim şartlarının farklı olduğunu belirterek, kira fiyatları gibi maliyetlerin büyük şehirlerde çok daha yüksek olduğuna dikkat çekti. Asmalı, İstanbul ve Anadolu arasındaki kira farkının 10 bin TL'yi bulduğunu dile getirerek, bazı bölgelerde "asgari ücretin üçte ikisine çalışırım" diyen insanların olduğunu söyledi.
Anayasa Mahkemesi kararı ve geçmişteki uygulama
Bölgesel asgari ücretin 50 yıl önce Anayasa Mahkemesi tarafından "eşitsizlik" gerekçesiyle kaldırıldığını hatırlatan Asmalı, bu modelin özellikle büyük şehirlerdeki işverenler için daha sürdürülebilir olabileceğini savunuyor. Türkiye'de bölgesel asgari ücret sistemi 1951-1974 yılları arasında uygulanmış ve Bülent Ecevit'in başbakanlığı döneminde terk edilmişti.
Sendikalar ve uzmanlar karşı çıkıyor
Asmalı'nın bu önerisine, çalışma hayatı uzmanları ve sendikalar ise şiddetle karşı çıkıyor. Sosyal Politikalar Uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik, bölgesel asgari ücretin üniter devlet yapısında ciddi sorunlar yaratabileceğini dile getirdi. Çelik, aynı şehirde bile yaşam standartlarının farklılık gösterdiğine dikkat çekerek, bu modelin uygulanabilirliğinin zor olduğunu ifade etti.
DİSK Genel Sekreteri Tayfun Görgün ise bu tür önerilerin işçilerin haklarını azaltmaya yönelik olduğunu öne sürdü. Görgün, işverenlerin işçilik maliyetlerini düşürmek için farklı öneriler getirebileceğini ve bölgesel asgari ücret modelinin bu çerçevede ele alınabileceğini belirtti.