Avrupa Birliği (AB), insanı manipüle eden ve istismar eden yapay zeka sistemlerini yasaklayan yasal düzenlemeleri bugün itibarıyla yürürlüğe koydu. AB Yapay Zeka Yasası kapsamında getirilen bu yasaklar, özellikle bireylerin mahremiyetini ve temel haklarını korumayı hedefliyor.
Hangi yapay zeka sistemleri yasaklandı?
Yasak kapsamında şu yapay zeka uygulamalarının kullanımı artık mümkün olmayacak:
-
Sosyal puanlama sistemleri: Bireyleri davranışlarına göre derecelendiren sistemler
-
Duygu tanımlama araçları: İş yerlerinde ve okullarda bireylerin duygularını analiz eden yapay zekalar
-
Biyometrik veri tabanları: Kamera görüntülerinden yüz tanıma için veri toplayan sistemler
-
Suç profilleme algoritmaları: Bireylerin suç işleme eğilimlerini tahmin etmeye çalışan yapay zekalar
-
Bilinçaltı manipülasyon teknikleri: İnsan davranışlarını manipüle eden sistemler
Ayrıca, kamuya açık alanlarda gerçek zamanlı uzaktan biyometrik tanımlama sistemlerinin kullanımı yalnızca kolluk kuvvetlerine istisnai durumlarda izin verilecek şekilde sınırlandırıldı.
İhlal eden şirketlere ağır cezalar
Yeni kurallar, yapay zeka geliştiren veya kullanan tüm şirketleri kapsıyor. Şirketler, sistemlerini risk düzeyine göre değerlendirmek ve yasal düzenlemelere uyum sağlamak zorunda olacak.
AB Yapay Zeka Yasası’na aykırı hareket eden şirketler, ciddi para cezalarıyla karşı karşıya kalacak. Bu düzenleme, AB’nin teknoloji şirketlerine yönelik en katı regülasyonlarından biri olarak öne çıkıyor.
Yasa aşamalı olarak yürürlüğe giriyor
AB Yapay Zeka Yasası, 1 Ağustos 2024’te yürürlüğe girmişti. Bugün itibarıyla yasaklı kullanım alanlarına ilişkin hükümler devreye girerken, genel amaçlı yapay zeka modellerine yönelik kurallar 1 Ağustos 2025’te uygulanmaya başlayacak.
Bu düzenlemelerle AB, yapay zekanın insan haklarına zarar vermeden güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlamayı hedefliyor.