Tokyo’da yapay zeka destekli AIREC adlı robot, bir bakım manevrası gerçekleştirerek yaşlı bir adamı nazikçe yan çevirerek test edildi. 150 kilogram ağırlığındaki insansı robot, Japonya’nın hızla yaşlanan nüfusu ve sağlık sektöründeki personel açığını kapatmaya yönelik bir çözüm olarak geliştiriliyor.
AIREC’in araştırmalarını yöneten Waseda Üniversitesi profesörü Shigeki Sugano, “Toplumumuzun yaşlanması ve düşük doğum oranları nedeniyle tıbbi ve günlük bakımlarda robot desteğine giderek daha fazla ihtiyaç duyacağız” dedi.
Japonya’nın demografik krizi büyüyor
Japonya, dünyadaki en hızlı yaşlanan nüfusa sahip ülkelerden biri. Düşük doğum oranları ve azalan iş gücü nedeniyle yaşlı bakımında ciddi bir personel açığı oluşuyor. 1947-1949 yılları arasındaki “bebek patlaması” kuşağı 2024 sonuna kadar 75 yaş ve üzerine ulaşacak.
Japonya Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, 2024 yılında doğan bebek sayısı %5 düşüşle 720 bin 988’e gerileyerek tarihi bir düşük seviyeye ulaştı.
Hemşirelik sektörü ise ciddi bir istihdam kriziyle karşı karşıya. Hükümet verilerine göre, Aralık ayında her 4,25 hemşirelik pozisyonu için yalnızca bir başvuru yapıldı. Bu oran, ülkenin genel iş-başvuru oranı olan 1,22’ye kıyasla çok daha düşük.
Robotlar hemşire açığını kapatabilir mi?
Hükümet, yaşlı bakımındaki personel açığını kapatmak için yabancı iş gücüne yönelse de, sektörde çalışan yabancı hemşire sayısı 2023’te yalnızca 57 bin civarında kaldı. Bu, toplam iş gücünün yalnızca %3’ünü oluşturuyor.
Tokyo’daki yaşlı bakım tesislerinde robot teknolojileri test edilmeye başlandı. Zenkoukai adlı bir bakım merkezi, böcek gözlü, oyuncak bebek boyutundaki bir robotu sakinlere şarkılar söyleyerek ve egzersiz yaptırarak sosyal destek sunmak için kullanıyor. Ayrıca, yatak altına yerleştirilen sensörler ile uyku düzeni takip edilerek, gece dolaşan hastaların sayısı azaltılmaya çalışılıyor.
Ancak, insansı robotların tam anlamıyla hemşirelerin yerini alması henüz mümkün değil. Japonya Robotik Derneği Başkanı Sugano, "İnsansı robotlar dünya çapında geliştiriliyor, ancak doğrudan insanlarla etkileşime giren modeller çok nadir. Bu robotların güvenli hareket etmesi ve bireylerin ihtiyaçlarına uygun şekilde adapte olması gerekiyor" dedi.
AIREC, bireylere oturmaları, çorap giymeleri veya çamaşır katlamaları gibi günlük işlerde yardımcı olabiliyor. Ancak Sugano, bu robotların bakım tesislerinde kullanılmasının en erken 2030’da mümkün olabileceğini ve şu anki maliyetinin 10 milyon yen (yaklaşık 67 bin dolar) seviyesinde olduğunu belirtti.
Zenkoukai tesislerinde çalışan bakım görevlisi Takaki Ito, robotik hemşireliğin geleceği konusunda temkinli bir iyimserlik içinde. "Eğer yapay zeka, her bireyin yaşam koşullarını ve ihtiyaçlarını anlayabilirse, robotlar doğrudan hemşirelik hizmeti sunabilir. Ancak bakım tamamen robota bırakılamaz, insan ve teknolojinin bir arada çalıştığı bir sistem en ideal çözüm olabilir" dedi.
