ABD Başkanı Donald Trump, Salı günü imzaladığı yeni bir yürütme emriyle federal iş gücünü azaltmaya yönelik adımlar attı. Kararname, başdanışmanı Elon Musk’ın hükümet çalışanlarının işten çıkarılabilirliğini ve bazı devlet kurumlarının işlevselliğini gözden geçirmesini öngörüyor.
Kararname öncesinde Beyaz Saray’daki Oval Ofis’te gazetecilerin sorularını yanıtlayan Musk, bu süreçte şeffaf bir yaklaşım sergileyeceğini belirtti. "Özerk bir federal bürokrasiniz olamaz. İnsanlara karşı duyarlı bir bürokrasiye ihtiyacınız var," diyen Musk, hükümetin bazı bölümlerinin gereksiz olduğu görüşünü savundu.
Hükümet küçültme planı nasıl işleyecek?
Trump’ın imzaladığı kararnameye göre, her dört ayrılan çalışan yerine en fazla bir yeni çalışan alınabilecek. Ayrıca, devlet kurumları, Musk’ın liderlik ettiği ekip ile iş birliği yaparak geniş çaplı iş gücü kesintilerini belirlemekle yükümlü olacak.
Kararname, kamu güvenliği, ulusal güvenlik, kolluk kuvvetleri ve göçmenlik uygulamalarıyla doğrudan ilgili çalışanları işten çıkarmalardan muaf tutuyor. Ancak sendikalı çalışanlar ve kamu hizmetinde bulunan işçiler, federal yasalara göre belirli iş güvencelerine sahip.
Muhalefet ve hukuki engeller
Trump yönetimi, federal çalışanları işten çıkarmaya yönelik çeşitli girişimlerde bulunsa da, bu çabalar bazı mahkeme kararlarıyla engellendi. Daha önce bir federal yargıç, çalışanların işten çıkarılmasını teşvik eden satın alma tekliflerini durdurmuştu.
Elon Musk, hükümet reformlarının hızlandırılması gerektiğini savunarak, "Temel olarak, her gün detaylı bir incelemeye tabi olacağımı biliyorum. Bir şeyden sıyrılabileceğimi düşünmüyorum," dedi. Muhaliflerin sürecin şeffaf olmadığı yönündeki eleştirilerine karşı ise "Halk büyük bir hükümet reformu için oy verdi" yanıtını verdi.
Öte yandan, bazı hukukçular ve Demokratlar, Musk’ın hükümetteki rolünün çıkar çatışmasına yol açabileceğini belirtiyor. SpaceX ve Tesla CEO’su olan Musk, Pentagon ve istihbarat kurumlarıyla milyarlarca dolarlık sözleşmelere sahip.
Trump ise bu iddiaları reddederek, "Eğer şeffaflık eksikliği veya çıkar çatışması olduğunu düşünseydik, onun bu görevi üstlenmesine izin vermezdik," dedi.
1 Trilyon Dolar Tasarruf Hedefi
Musk ve Trump, yürütme emri kapsamında hükümetteki gereksiz harcamaları belirleyerek yaklaşık 1 trilyon dolarlık tasarruf sağlamayı hedeflediklerini duyurdu. Bu miktarın toplam federal harcamaların yüzde 15’ine denk geldiği belirtiliyor.
Ancak, reform süreci yargı engelleriyle karşı karşıya. Daha önce mahkemeler, Trump yönetiminin ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı’ndaki işten çıkarmalarını ve Musk’ın ABD Hazine Bakanlığı’ndaki hassas verilere erişimini kısıtlayan kararlar almıştı.
Musk, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamalarda, federal çalışanların iş güvencesini savunan hukuk firmalarını eleştirdi. "Halkın iradesini engellemek için bu anti-demokratik davaları kimler destekliyor?" diye sordu.
Trump ise mahkeme kararlarına uyacağını ancak reform sürecini sürdüreceğini belirtti. "Her zaman mahkemelere uyarım, ancak bu kararlar süreci yavaşlatıyor ve suistimalleri örtbas etmek için zaman kazandırıyor," dedi.
