Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yayımladığı yeni blog yazısında iç talebin yavaşlamaya devam ettiğini ve bu durumun dezenflasyon sürecine destek olduğunu belirtti. TCMB ekonomisti Abdullah Kazdal'ın "Dezenflasyon Sürecinde Çıktı Açığı Göstergeleri" başlıklı yazısında, çıktı açığının ekonomideki fiyatlama davranışlarına etkisi detaylıca ele alındı.
Çıktı açığı neyi ifade ediyor?
Çıktı açığı, fiili üretim seviyesinin potansiyel üretim seviyesine kıyasla farklılık gösterdiği durumu ifade ediyor. Pozitif çıktı açığı, talep baskılarının ve enflasyonist etkilerin arttığını gösterirken, negatif çıktı açığı talebin zayıfladığı ve fiyat baskılarının azaldığı bir ortamı işaret ediyor.
Tahmin yöntemleri ve belirsizlikler
Kazdal, çıktı açığının gözlemlenemeyen bir değişken olduğunu, bu nedenle çeşitli yöntemlerle tahmin edilmesi gerektiğini vurguladı. İstatistiksel filtreleme yöntemleri, öncü göstergelerin birleşimi ve yarı yapısal genel denge modelleri gibi yaklaşımlar kullanılarak farklı çıktı açığı göstergeleri oluşturuluyor. Ancak bu yöntemlerin tahmin bazlı olmaları nedeniyle belirsizlik içerdiği ve örneklem sonu yanlılığı gibi faktörlerden etkilendiği belirtiliyor.
Talep dengeleniyor
Son dönemde yapılan analizler, iç talebin yavaşladığını ve dezenflasyon sürecini destekleyecek seviyelere geldiğini gösteriyor. 2024’ün üçüncü çeyreği itibarıyla sekiz göstergeden altısının negatif seviyelere düştüğü vurgulandı. Bu durum, sıkı para politikasının etkilerini net şekilde ortaya koyuyor.
Dezenflasyon sürecinde beklentiler
TCMB, sıkı para politikası ve makroihtiyati tedbirlerin etkisiyle talepteki dengelenmenin devam edeceğini öngörüyor. Negatif düzeylerde gerçekleşmesi beklenen çıktı açığı, enflasyondaki düşüşün önemli bir bileşeni olarak değerlendiriliyor.