Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Eylül 2024 dönemine ait Finansal Kesim Dışındaki Firmaların Döviz Varlık ve Yükümlülükleri Tablosu’nu yayımladı. Verilere göre, reel sektörün net döviz pozisyonu açığı bir önceki aya kıyasla 5,8 milyar dolar artarak 135,8 milyar dolara yükseldi. Bu, Mart 2020’den bu yana görülen en yüksek seviyeyi işaret ediyor.
Varlıklar azaldı, yükümlülükler arttı
- Varlıklar: Yurt içi bankalardaki mevduatlar 2,7 milyar dolar, ihracat alacakları ise 255 milyon dolar azaldı. Buna karşın yurt dışına yapılan sermaye yatırımları ve menkul kıymetler toplamda 335 milyon dolar arttı. Ancak toplam varlıklar eylülde 2,6 milyar dolar azaldı.
- Yükümlülükler: Yurt içinden sağlanan nakdi krediler 2,5 milyar dolar, yurt dışından sağlanan nakdi krediler ise 1,3 milyar dolar artış kaydetti. İthalat borçlarındaki 655 milyon dolarlık artışla birlikte toplam yükümlülükler 3,17 milyar dolar yükseldi.
Kredilerdeki artış dikkat çekiyor
- Yurt içinden sağlanan kısa vadeli krediler 847 milyon dolar artış gösterirken, uzun vadeli krediler 1,7 milyar dolar arttı.
- Yurt dışından sağlanan kısa vadeli krediler 186 milyon dolar, uzun vadeli krediler ise 452 milyon dolar artış kaydetti.
Endişe büyüyor
Reel sektörün artan döviz açığı, döviz kuru hareketlerine karşı kırılganlığı artırırken, finansal istikrar üzerindeki riskleri büyütüyor. Uzmanlar, dış borçlanma artışının sürdürülebilirlik açısından yakından izlenmesi gerektiğini vurguluyor.