Japon otomotiv devleri Nissan (7201.T) ve Honda (7267.T), Çinli rakiplerle rekabeti artırmak ve sektörde güçlenmek amacıyla 60 milyar dolarlık bir birleşme planı yapmıştı. Ancak süreç, taraflar arasındaki uzlaşmazlıklar nedeniyle kısa sürede çıkmaza girdi. Nissan'ın birleşme şartlarına direnmesi ve Honda’nın sert talepleri, anlaşmayı baltalayan temel faktörler oldu.

Sürece yakın kaynaklara göre, Nissan’ın gururuna düşkün tutumu ve birleşmede daha eşit şartlar istemesi, Honda'nın ise şirketin yönetiminde daha fazla kontrol talep etmesi müzakereleri sekteye uğrattı.

Nissan’ın zayıf durumu ve direnç noktaları

Son yıllarda hem satış kayıpları hem de yönetim sorunlarıyla mücadele eden Nissan, özellikle ABD pazarında hibrit araçlara yönelik talebi hafife almasının ardından ciddi bir güç kaybı yaşadı.

Kasım 2023'te şirket, kâr tahminini %70 oranında düşürdüğünü açıkladı. Aynı dönemde 9.000 kişiyi işten çıkaracağını ve küresel üretim kapasitesini %20 azaltacağını duyurdu. Ancak analistler, bu önlemlerin hem yetersiz hem de geç kaldığını belirtti.

Öte yandan, Honda, Nissan’ın daha büyük çaplı kesintiler yapmasını talep etti. Nissan ise özellikle Kyushu’daki fabrikasını kapatmama konusunda ısrarcıydı. İngiltere, ABD ve Meksika’daki üretim tesisleri de şirketin stratejik planları içinde kritik öneme sahipti.

Honda’dan Nissan’a sürpriz bağlı ortaklık teklifi

Ocak ayının sonunda Honda CEO’su Toshihiro Mibe, Nissan CEO’su Makoto Uchida’ya sürpriz bir teklifte bulunarak, Nissan’ın Honda’nın yan kuruluşu olmasını önerdi. Ancak bu teklif, Nissan tarafından şiddetle reddedildi.

Süreç hakkında bilgi veren kaynaklar, Nissan yönetiminin bu öneriyi "onur kırıcı" olarak değerlendirdiğini belirtti. Ayrıca, Renault’un da bu birleşmeye temkinli yaklaştığı biliniyor. Renault, "Bu şartlar altında Nissan hissedarları için bir kontrol primi olmadan Honda tarafından devralınma kabul edilemez" açıklamasında bulundu.

Görüşmelerin kırılma noktaları

Birleşme müzakerelerinin başarısız olmasının birkaç temel nedeni bulunuyor:

  1. Eşitlik Talepleri: Nissan, geçmişte Toyota’nın ardından Japonya’nın en büyük ikinci otomobil üreticisi olması nedeniyle, Honda ile birleşme sürecinde daha eşit bir konumda olmayı talep etti. Ancak Honda, Nissan’ın finansal olarak daha zayıf olduğu gerekçesiyle birleşmede daha fazla kontrol sahibi olmak istedi.

  2. Üretim ve İş Gücü Kesintileri: Honda, Nissan’ın daha fazla fabrikayı kapatmasını ve iş gücünde daha büyük kesintilere gitmesini istedi. Nissan ise özellikle Japonya’daki tesislerini koruma konusunda ısrar etti.

  3. Yönetim Süreci: Honda yöneticileri, Nissan’ın karar alma süreçlerinin yavaş olmasından şikâyetçiydi. Nissan’ın dönüşüm stratejisinin detaylardan yoksun olduğunu savunuyorlardı.


Yeni ortaklık seçenekleri gündemde

Honda ile birleşme planlarının başarısız olmasının ardından Nissan, farklı iş birliklerine yönelebileceğinin sinyallerini verdi.

Reuters’ın haberine göre, Nissan, Apple’ın iPhone’larını üreten Tayvan merkezli Foxconn (2317.TW) ile işbirliği yapma ihtimalini değerlendiriyor. Foxconn CEO’su Young Liu, Nissan’ı satın alma gibi bir planlarının olmadığını, ancak ortak projelere açık olduklarını belirtti.

Foxconn’un EV (elektrikli araç) bölümünü yöneten isimlerden biri olan Jun Seki, daha önce Nissan’da üst düzey bir yöneticiydi ve bir dönem CEO olma ihtimali vardı. Bu nedenle, Foxconn-Nissan iş birliği ihtimali daha gerçekçi görünüyor.

Japon hükümetinden açıklama bekleniyor

Japon hükümeti, Nissan ve Honda arasındaki birleşme görüşmelerinin bozulmasıyla ilgili henüz bir açıklama yapmadı. Ancak hükümetin, otomotiv sektörünün geleceği konusunda stratejik hamleler yapması bekleniyor.

Öte yandan, Foxconn’un Nissan ile iş birliği yapmasına hükümetin nasıl yaklaşacağı da merak konusu. Tüketici elektroniği üreticisi Sharp’ın en büyük hissedarı olan Foxconn’un, Nissan gibi köklü bir Japon markasına yatırım yapmasına hükümetin sıcak bakıp bakmayacağı belirsizliğini koruyor.

Analistler ne diyor?

Pelham Smithers Associates analisti Julie Boote, Nissan’ın yaşadığı sürecin bir yönetim sorunu olduğunu belirterek, "Şirket, hem marka değerini hem de toparlanma yeteneğini abartıyor" dedi.

Asimetrik Danışmanlar'dan stratejist Amir Anvarzadeh ise Foxconn’un Nissan için daha uygun bir ortak olabileceğini belirterek, "Foxconn’un otomotiv sektöründe güçlü bir marka adına ihtiyacı var. Nissan hâlâ tanınmış bir isim ve bu durum Foxconn için cazip olabilir" dedi.

Nissan’ı nasıl bir gelecek bekliyor?

Nissan için kritik bir dönemeçten geçildiği kesin. Honda ile birleşme görüşmelerinin başarısız olması, şirketin tek başına ayakta kalma çabalarını hızlandırmasını gerektirebilir. Özellikle ABD ve Çin pazarlarındaki daralma, Nissan’ın gelecekte nasıl bir strateji izleyeceğini belirleyecek en önemli faktörlerden biri olacak.