Küresel hisse senetlerindeki satış dalgası, borsa piyasalarının sakin kalacağı yönündeki bahisler nedeniyle perakende yatırımcılara, hedge fonlarına ve emeklilik fonlarına milyarlarca dolara mal oldu.

CBOE VIX Endeksi ve Kayıplar

S&P 500 endeks opsiyonlarına dayalı hisse senedi piyasasının oynaklık beklentisini izleyen CBOE VIX endeksi, ABD'deki resesyon korkuları ve pozisyon gevşemesinin etkisiyle büyük bir sıçrama kaydetti. Pazartesi günü, VIX endeksi şimdiye kadarki en büyük günlük sıçramasını kaydederek Ekim 2020'den bu yana en yüksek seviyede kapandı. Reuters'ın hesaplamalarına ve LSEG ile Morningstar'ın verilerine göre, en büyük 10 kısa vadeli borsa yatırım fonuna yatırım yapanlar, yılın başındaki zirvelerden 4,1 milyar dolarlık getiri kaybetti. Bu fonlar, yatırımcı kaygısının en çok izlenen göstergesi olan VIX düşük kaldığı sürece para kazandıran oynaklığa karşı bahislerdi.

Volatilite Bahislerinin Popülerliği

Yatırımcılar ve analistler, volatilite opsiyonlarına yapılan bahislerin o kadar popüler hale geldiğini, bankaların aldıkları yeni işlerden korunmak için bu işlemleri desteklediğini belirtti. Perakende yatırımcılardan milyarlarca dolar gelirken, hedge fonları ve emeklilik fonları da bu işlemlere dahil oldu. JPMorgan, Mart ayında halka açık kısa volatilite ETF'lerinde yönetilen varlıkların yaklaşık 100 milyar dolar olduğunu tahmin etti.

5 Ağustos Etkisi ve VIX Yükselişi

"How to Listen When Markets Speak" kitabının yazarı Larry McDonald, 5 Ağustos'ta VIX'teki günlük değişim oranının, kısa volatilite stratejileri uygulayanların milyarlarca dolarlık kayıplarını gösterdiğini belirtti. Ancak 2018'de oynaklığa karşı bahislerin nasıl ters gittiğini anlatan McDonald, ETF performansına ilişkin kamuya açık verilerin, bankalar aracılığıyla özel olarak işlem yapan emeklilik fonları ve hedge fonlarının uğradığı kayıpları tam olarak yansıtmadığını söyledi. VIX endeksi, Çarşamba günü Pazartesi günkü 65'in üzerindeki zirveden oldukça uzaklaşarak yaklaşık 23 puana yükseldi, ancak bir hafta önceki seviyelerin üzerinde kaldı.

Bankaların Rolü ve Korunma İşlemleri

Bankalar, büyük müşterileri için volatilite işlemlerinin ortasında önemli bir rol oynuyor. Uluslararası Ödemeler Bankası'na göre, bankaların korunma uygulamaları Wall Street'in korku göstergesini düşük tuttu. 2008 sonrası düzenlemeler bankaların volatilite işlemleri de dahil olmak üzere riski depolama yeteneğini sınırlandırıyor. Müşteriler fiyat dalgalanmalarıyla işlem yapmak istediklerinde, bankalar bu pozisyonları hedge ediyor. Bu, S&P düştüğünde satın aldıkları ve yükseldiğinde sattıkları anlamına geliyor. Bu şekilde, büyük işlemciler volatiliteyi "azaltmış" oluyor.

Reuters'ın incelediği pazarlama belgeleri, Barclays, Goldman Sachs ve Bank of America'nın karmaşık ticaret yapıları sunduğunu gösteriyor. Ancak, bu işlemler sürekli bir koruma sağlamadığı için yatırımcılar, VIX yükseldiğinde yüksek potansiyel kayıplara maruz kalabiliyor. Barclays ve Bank of America yorum yapmayı reddetti. Goldman Sachs yorum talebine hemen yanıt vermedi.

Volatilitenin Yükselişi

Son yıllarda bu ticaret stratejisinin popülerliğinin arkasındaki itici güçlerden biri, sıfır günlük son kullanma opsiyonlarının yükselişi oldu. Bunlar, yatırımcıların 24 saatlik bir bahis oynamasına ve üretilen primleri toplamasına olanak tanıyan kısa vadeli hisse senedi opsiyonlarıdır. 2022'den başlayarak, hedge fonları ve perakende tüccarlar da dahil olmak üzere yatırımcılar, bu sözleşmeleri haftalık yerine günlük olarak işlem yapabildiler ve bu da VIX düşükken volatiliteyi kısaltmak için daha fazla fırsat sağladı. Bu sözleşmeler ilk olarak 2023'te ETF'lere dahil edildi.

Bu kısa vadeli opsiyon bahislerinin çoğu, ABD büyük sermayeli hisse senetleri gibi menkul kıymetlere yatırım yaparken çağrı opsiyonları satan bir işlem olan kapalı çağrılara dayanmaktadır. Hisse senetleri yükseldikçe, piyasa oynaklığı düşük kaldığı ve bahsin başarılı olma olasılığı yüksek olduğu sürece bu işlemler prim kazandı. S&P 500, Ocak'tan 1 Temmuz'a kadar %15'in üzerinde yükselirken VIX %7 düştü. Reuters'a konuşan iki yatırımcı kaynağı, bazı hedge fonlarının daha karmaşık işlemler yoluyla kısa vadeli volatilite bahisleri de yaptığını söyledi.

Hedge Fonların Ticaret Stratejileri

Barclays'in o dönemki araştırmasına göre, popüler bir hedge fon ticareti, Mayıs ayında tüm zamanların en yüksek seviyelerine yaklaşan bireysel hisse senetleriyle karşılaştırıldığında S&P 500 endeksindeki düşük volatilite arasındaki farktan yararlandı. Hedge fon araştırma şirketi PivotalPath, yaklaşık 4 trilyon dolarlık endüstride yönetimi altındaki varlıkların yaklaşık 21,5 milyar dolarını temsil eden, oynaklık ticareti yapan 25 fonu takip ediyor. Hedge fonları VIX'in yükselişine bahse girme eğilimindeydi, ancak bazıları kısaydı. Verilere göre, bu fonlar 5 Ağustos'ta %10 kaybetti, kısa ve uzun oynaklıklı hedge fonları da dahil olmak üzere toplam grup o gün %5,5 ile %6,5 arasında bir getiri elde etti.

Azaltılmış Volatilite

Bankalar, büyük müşterileri için volatilite işlemlerinin ortasında duran bir diğer önemli oyuncudur. Uluslararası Ödemeler Bankası'nın Mart ayındaki üç aylık incelemesinde, bankaların korunma uygulamalarının Wall Street'in korku göstergesini düşük tuttuğu belirtiliyor. Üç kaynak, korunma amaçlı işlemlerin yanı sıra bankaların, işlemlerini dengelemelerine veya nötr kalmalarına olanak tanıyan ürünleri satarak volatilite pozisyonlarını korudukları durumlara da işaret etti.

Reuters'ın incelediği pazarlama belgeleri, Barclays, Goldman Sachs ve Bank of America'nın bu yıl hem kısa hem de uzun volatilite pozisyonlarını içeren karmaşık ticaret yapıları sunduğunu gösteriyor. Ancak bazıları kayıplara karşı destek sağlamak için ticarete sürekli bir koruma sağlamamış ve "periyodik olarak" korunuyor. Bu, yatırımcıları 5 Ağustos'ta VIX yükseldiğinde daha yüksek potansiyel kayıplara maruz bırakmış olabilir.

Columbia Üniversitesi'nde profesör ve Tokyo Bilim Üniversitesi'nin özel danışmanı Michael Oliver Weinberg, "Piyasalar zirveye yakınken, rehavet yaygınlaşıyordu. Bu nedenle yatırımcıların, özellikle perakende yatırımcıların, ancak aynı zamanda kurumsal yatırımcıların, prim karşılığında oynaklığı satması şaşırtıcı değil.Her zaman aynı döngü. Bazı dışsal faktörler piyasaların satış yapmasına neden oluyor. Kısa volümde olanlar şimdi kayıplarla karşılaşacak," dedi.

Editör: Halit Alptekin