Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerine göre, enflasyonun etkisi gelir gruplarına göre önemli farklılıklar göstermeye devam ediyor. Alt gelir gruplarında gıda fiyatları ön plana çıkarken, yüksek gelir gruplarında ulaştırma harcamaları daha belirgin hale geliyor. Özellikle lokanta ve konaklama hizmetleri, üst gelir gruplarında harcama payının iki katına çıkarken, bilgi ve iletişim sektörü ise tüm gelir gruplarında benzer seyrediyor. Bu durum, enflasyon algısının harcama kalıplarına göre değişkenlik gösterdiğini ve genel enflasyon oranının ötesinde bazı kalemlerin mercek altına alınmasını gerekli kılıyor.
Son 1 yılda konut harcamaları dar gelirliyi vurdu
TÜFE verileri, ana harcama gruplarının genel enflasyona kıyasla daha yüksek bir artış eğiliminde olduğunu ortaya koyuyor. Yılbaşından bu yana TÜFE yüzde 35,86 oranında artarken, son bir yıldaki artış yüzde 49,38 olarak gerçekleşti. Özellikle konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar kategorisinde yılbaşından bu yana yüzde 57,68, son bir yılda ise yüzde 97,87 oranında artış yaşandı, bu da en çok dar gelirli kesimi etkiledi.
Lokanta ve otellerde fiyat artışı, yılbaşından bu yana yüzde 51,62, son bir yılda ise yüzde 65,41 oldu. Eğitim harcamaları ise yılbaşından bu yana yüzde 90,88, son bir yılda ise yüzde 93,59 oranında artarak en yüksek artışlardan biri olarak dikkat çekti. Sağlık harcamalarında ise son bir yılda yüzde 50,70 artış görüldü.
Uzun vadede en çok etkilenenler: Gıda ve ulaştırma
Son üç yılda, ana harcama gruplarında enflasyondan daha yüksek artış gösteren kategoriler gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içecekler ve tütün, ulaştırma, eğitim, lokanta ve oteller olarak öne çıktı. Benzer bir şekilde, son beş yılda da gıda, mobilya, ev aletleri, ev bakım hizmetleri ve ulaştırma harcamaları enflasyonun üzerinde bir artış gösterdi.
10 yıllık süreçte zenginlerin alım gücü daha fazla azaldı
TÜFE’de son 10 yılda toplamda yüzde 936 oranında bir artış kaydedildi. Ancak bu dönemde bazı harcama kalemleri enflasyonun çok üzerinde artış gösterdi. Gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 1.205, mobilya ve ev aletlerinde yüzde 1.041, ulaştırmada yüzde 1.043 ve lokanta ile otellerde yüzde 1.386 artış yaşandı. Özellikle lokanta ve oteller kategorisi, tüm vadelerde enflasyonun üzerinde artış gösteren tek kalem oldu. Bu durum, uzun vadede özellikle zenginlerin alım gücünün daha fazla düştüğünü ortaya koyuyor.
Kaynak : Ekonomim