Son haftalarda kamu bankalarının öncülüğünde tüketici kredilerinde dikkat çekici bir büyüme yaşanıyor. 18 Ekim ile biten haftada kamu bankalarının 13 haftalık yıllıklandırılmış tüketici kredi büyümesi yüzde 21,29'a yükseldi. Bu oran, son bir yılın en hızlı büyüme seviyelerinden biri olarak kaydedildi. Özel bankalar ise tüketici kredilerinde yüzde 35 seviyesinde bir büyümeyi sürdürüyor. Kamu bankalarının sunduğu çeşitli ihtiyaç kredisi kampanyaları, kredi taleplerini artırmaya devam ediyor.
Yılın son aylarında kredi büyümesi ivme kazanabilir
Bankaların bilanço düzenlemeleriyle birlikte yılın son çeyreğinde hem kredi hem de mevduat alanında daha güçlü bir hareketlilik bekleniyor. Özellikle kamu bankalarının düşük faiz oranlarıyla sunduğu ihtiyaç kredisi kampanyaları, kredi büyümesini destekliyor. 18 Ekim itibariyle kamu bankalarında yıllıklandırılmış tüketici kredi büyümesi yüzde 21,29’a yükselirken, özel bankalarda bu oran yüzde 34,89 düzeyinde sabit kaldı. Bu büyüme oranlarının yılsonuna kadar artış göstermesi öngörülüyor.
Yılın ilk yarısında kamu bankaları tüketici kredilerinde yavaşlamıştı
Yılın ilk yarısında Merkez Bankası’nın sıkı para politikası ve yüksek faiz oranları, kamu bankalarının tüketici kredilerinde bir daralma yaşamasına neden olmuştu. Geçtiğimiz yıl genel seçim öncesinde yüzde 100'ü aşan kredi büyümesi, Merkez Bankası’nın faiz artırımları sonrası özellikle kamu bankalarında çift haneli daralmalarla karşılaştı. Özel bankalar ise bu süreçte büyüme oranlarını yüzde 30'un üzerinde tutmayı başardı. Ancak son haftalarda, kamu bankaları kredi büyümesinde yeniden atağa geçti.
Kredi faiz oranları Merkez Bankası politikası üzerinde seyrediyor
Merkez Bankası’nın verilerine göre, kamu bankalarının tüketici kredi büyümesi 21 Temmuz’dan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. İhtiyaç kredisi faizleri, aynı hafta yıllık bileşik olarak yüzde 71,08’e çıkarken, taşıt kredisi faizleri yüzde 44,28, konut kredisi faizleri ise yüzde 41,41 seviyelerinde gerçekleşti. Mevcut durumda ihtiyaç kredisi faizi, Merkez Bankası politika faizinin bileşik oranı olan yüzde 65'in üzerinde seyrediyor. Buna karşın konut ve taşıt kredi faizleri bu seviyenin altında kalıyor.
Kamu bankaları kampanyalarla öne çıkıyor
Kamu bankaları, ihtiyaç kredisi kampanyalarıyla öne çıkıyor. Özellikle 3 ay geri ödemesiz dönem ve esnek geri ödeme seçenekleri gibi cazip kampanyalar tüketicilerin ilgisini çekiyor. Örneğin, bazı kamu bankaları kredi kartı veya kredili mevduat hesabı açan müşterilerine 55 baz puanlık faiz indirimi sunuyor. İhtiyaç kredisi faiz oranları kamu bankalarında aylık yüzde 4,54 ila 5 arasında değişiyor. Özel bankalarda ise bu oran yüzde 4,16 ile yüzde 4,99 arasında seyrediyor.
Ticari kredilerde büyüme döviz kredileriyle sağlanıyor
Merkez Bankası verilerine göre, 18 Ekim ile biten hafta itibariyle ticari kredilerde 13 haftalık yıllıklandırılmış büyüme hızı yüzde 24,7 oldu. Kamu bankalarında ticari kredi büyüme oranı yüzde 27,23, özel bankalarda ise yüzde 21,91 seviyesinde bulunuyor. Ticari kredilerdeki büyümenin önemli bir kısmı döviz cinsi kredilerden kaynaklanıyor. TL cinsi ticari kredi faizleri yüzde 44 ile 49 arasında değişirken, döviz kredilerindeki talep artışı ticari kredi büyümesini desteklemeye devam ediyor.
Kredi kartı büyüme hızı düşüşte
Kredi kartı kullanımında da büyüme hızı yavaşlamış durumda. 18 Ekim itibariyle bireysel kredi kartlarında büyüme hızı yüzde 44,3, ticari kredi kartlarında ise yüzde 26,7 olarak hesaplandı. Eylül ayında okulların açılmasıyla artan harcamalar sonucu kredi kartı büyüme oranı yüzde 47’ye kadar çıkmıştı. Ancak Merkez Bankası verilerine göre, kredi kartlarındaki yıllıklandırılmış büyüme 18 Ekim haftasında yüzde 40’ın altına geriledi. Toplam sektör büyümesi ise yüzde 39,6 seviyesinde gerçekleşti.
Şebnem Turhan / Ekonomim