"İstanbul Taksi Ekosisteminin Dönüşümü" başlıklı araştırma raporu, megakentin taksi sektöründe yaşanan yapısal sorunları ve çözüm önerilerini ortaya koydu. Rapora göre, taksi plakaları yatırım aracına dönüşürken, sürücüler düşük gelirle çalışmak zorunda kalıyor. İstanbul’daki taksilerin yıllık toplam gelirinin 47,8 milyar TL olduğu belirtilirken, gelir dağılımındaki eşitsizlik dikkat çekiyor.
İstanbul’un taksi sayısı talebi karşılamıyor
Araştırmaya göre İstanbul’da toplam 20.311 taksi ve 40.622 taksi sürücüsü bulunuyor. Ancak, son 30 yılda İstanbul’un nüfusunun iki katına, turist sayısının ise 10 katına çıkmasına rağmen taksi sayısı yalnızca %17 arttı. Bu durum, şehirde taksiye olan talebin karşılanamamasına ve korsan taşımacılığın yaygınlaşmasına yol açıyor. Kamuoyu araştırmalarına göre yurttaşların %86’sı taksi bulmakta zorlandığını, %33’ü ise çoğu zaman taksiye erişemediğini ifade ediyor.
Hizmet kalitesi ve güvenlik sorunları öne çıkıyor
Raporda, taksi hizmetleriyle ilgili hem yerli hem de yabancı yolcuların şikayetlerine yer verildi. Turistlerin %50’den fazlası taksi sürücülerinin yüksek ücret talep ettiğini, uzun rotalar kullandığını ve yabancı dil bilmeme nedeniyle iletişimde sorun yaşadığını belirtti. Yerli yolcular ise kaba davranış (%64) ve kısa mesafede yolcu almama (%54) gibi sorunlardan şikayetçi. Ayrıca, yolcuların %42’si taksi içinde kendini güvende hissetmediklerini ifade ediyor.
Dijital uygulamalar yaygınlaşıyor ancak komisyonlar sorun yaratıyor
Araştırma, dijital taksi uygulamalarının yaygınlaşmasının sektörde önemli bir değişim yarattığını gösteriyor. Taksi sürücülerinin %30’u dijital uygulamaları kullanıyor ve yolculukların %55’i bu platformlar üzerinden gerçekleşiyor. Ancak, yüksek komisyon oranları ve sabit ücret politikaları hem sürücüler hem de yolcular için önemli bir sorun teşkil ediyor.
Taksi reformu için beş temel öneri
Rapora göre, İstanbul’un 2027, 2030 ve 2035 hedefleri doğrultusunda taksi ekosisteminin daha düzenli ve dijital hale getirilmesi öngörülüyor. EY Türkiye tarafından hazırlanan raporda, dönüşüm için beş temel adım öneriliyor:
-
Yeni taksiler ve operasyonel standartlar: UKOME tarafından onaylanan 2.500 yeni taksinin hizmete sunulması ve dijitalleşme gerekliliklerinin belirlenmesi.
-
Mevzuat düzenlemeleri: Rezervasyonlu Bireysel Taşıma (RBT) araçları için mevzuat çalışmalarının başlatılması.
-
Dinamik fiyatlandırma: Dijital taksilerde fiyatlandırmanın dinamik hale getirilmesine yönelik düzenlemeler yapılması.
-
Taksi şirketleşmesi: Taksi sektörünün daha kurumsal hale getirilmesi için taksi şirketlerinin teşvik edilmesi.
-
Gelir takibi ve vergilendirme: Dijital platformlar üzerinden gelirlerin takip edilmesi ve vergi sisteminin güçlendirilmesi.
Bu reform önerileri, İstanbul'daki taksi ekosisteminin daha sürdürülebilir hale getirilmesi ve yolcu memnuniyetinin artırılması hedefiyle gündeme getirildi.