Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), 31 Aralık 2023 itibarıyla şirket araçları, 1 Temmuz 2025’ten itibaren ise bireysel araçlar için zorunlu hâle geliyor. Ancak cihazların her araç yenilemede değişmesi maliyet ve çevre açısından büyük eleştirilere neden oluyor.
Filo şirketlerinden plaka devri talebi
UTTS cihazlarının araç satışı sırasında devredilememesi, bireysel kullanıcılar ve filo şirketleri için önemli bir maliyet kalemi oluşturuyor. Filo yöneticileri, sistemin ekonomik sürdürülebilirlikten uzak olduğunu belirterek, cihazların araçla birlikte devredilmesi için yazılım güncellemesi yapılmasını talep ediyor. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan bir filo yöneticisi, “Vergi kaçakçılığını önlemek için sistemi destekliyoruz. Ancak cihazın plaka üzerinden çalışması maliyeti azaltabilir” dedi.
Cihaz başına maliyet: 2.172 TL
UTTS’nin cihaz başına maliyeti 2.172 TL olarak belirlenmiş durumda. Ancak “kullan-at” modeli, araç alım-satımında bu cihazların tekrar tekrar satın alınmasını gerektiriyor. Her yıl 1,8 milyon ikinci el ve 1 milyon sıfır araç satışı göz önüne alındığında, bu uygulama hem kullanıcıları zor durumda bırakıyor hem de ciddi bir teknoloji atığı yaratıyor.
Çevresel ve ekonomik etkiler
Uzmanlar, her yıl yaklaşık 3 milyon UTTS cihazının çöpe gideceğini belirterek teknolojik atık konusunda uyarılarda bulunuyor. “Bu durum çevresel sürdürülebilirliği tehdit ediyor. Geliştirilecek bir yazılım çözümüyle cihazların plaka bazlı kullanılabilmesi sağlanabilir” değerlendirmesinde bulundular.
Montaj noktalarında yoğunluk
Sistemin uygulamaya geçmesiyle birlikte montaj noktalarında şimdiden yoğunluk yaşanıyor. Özellikle filo şirketleri ve bireysel kullanıcılar, cihazların ekonomik ve çevresel etkileriyle ilgili düzenleme yapılmasını bekliyor.
Kaynak : Cüneyt Akçatepe/Türkiye
