Değerli ENDEKS24 okurları merhaba,
Halka arzlarla ilgili bana en çok sorulan sorulardan biri “Halka arza aracılık eden kuruluş dışında farklı bir kuruluş tarafından hazırlanan fiyat tespit raporuna ilişkin analist raporlarında nasıl oluyor da çok büyük bir çoğunluğu fiyatı makul buluyor? Yüksek çarpanları ve değerlemeleri bu raporları hazırlayanlar görmüyorlar mı?” sorusudur. Görüyorlar sevgili yatırımcılar, görüyorlar da görmemek daha çok işlerine geliyor.
PAY TEBLİĞİ (VII-128.1) madde 29’da fiyat tespit raporu ile analist ve değerlendirme raporları başlığı altında kanuni düzenlemeler vardır. Özetlemek gerekirse, “analist raporunu hazırlayacak yetkili kuruluşun ilgili halka arzda konsorsiyum lideri veya eş lideri olarak görev yapmaması gerekir. Analist raporunun hazırlanması halinde, halka arz fiyatına ilişkin görüş beyan edilmesi ve raporun en geç ilgili halka arzın başladığı tarihte KAP’ta ortaklığa ilişkin bölümde ve bu raporu hazırlayan yetkili kuruluşun internet sitesinde ilan edilmesi zorunludur. Payların ilk halka arzında yetkili kuruluşun ya da konsorsiyum oluşturulması durumunda konsorsiyum liderinin fiyat tespit raporu hazırlayabilmesi için, son on iki ay içerisinde konsorsiyum lideri veya eş lideri olarak görev yapmadığı asgari üç halka arza ilişkin fiyat tespit raporunu değerlendirdiği analist raporlarını hazırlamış olması ve bu raporların bu maddenin ikinci fıkrasında yer alan esaslar çerçevesinde ilan edilmiş olması zorunludur.” diye yazar ve devam eder.
Eğer bir aracı kurum halka arz yetkisine sahipse görüldüğü üzere fiyat tespit raporu hazırlayabilmesi için kanunen uyması gerekli bir zorunluluk var. Bundan dolayı ister laf olsun ister formalite hesabı deyin bu iş yapılacak. Layıkıyla bu işin hakkını verenler olduğu gibi ne şiş yansın ne kebap yaklaşımını güdenler de var.
Aracı kurumların hepsi aynı gemide. Herkes birbirini tanıyor, kurumlar arası transferler çok olur vs. Yani eş, dost, ahbaplık ilişkisi illaki oluyor. Sizce, halka arzı yapan kuruluşa karşı çok sert ve olumsuz bir analist raporu hazırlayabilirler mi? Bugün biri öyle bir şey yapsa yarın kendi kurumu konsorsiyum lideri olsa emin olun aynısını ona yapacaklardır. Yani misilleme gelir mi? pekâlâ gelebilir.
Borsa dışında talep toplamalı halka arzlarda konsorsiyum kuruluyor yani aralarında aracılık sözleşmesi imzalıyorlar. Halka arzda görevli konsorsiyum üyeleri ne kadar çok hisse satarsa bunun karşılığında komisyon geliri elde ediyorlar. Konsorsiyum üyesi bir kuruluş nasıl olsun da çok olumsuz bir rapor yayınlasın? Hem hissenin satışına aracılık edecek hem de hisseyi almayın hesabına getirecek! Bu işin doğasına aykırı bir durum.
Analist raporunu yazan kuruluş konsorsiyum üyesi değilse eli biraz daha kuvvetlidir. Sonuçta hissenin satışına aracılık etmeyecektir.
Borsadan talep toplama ve borsada satış yöntemi olduğu zaman aracı kurumlar bir nebze daha şeffaf olurlar. Çünkü kurulu bir konsorsiyum yoktur, aracılık komisyonu söz konusu olmaz. Normal hisse alır gibi alacağınız için sadece hisse komisyonu keserler.
Analist raporlarında son cümleye odaklanmayın. Çünkü bir sayfa çekince bildirimi yazıp en sonunda fiyatı makul diyebilirler. Siz son cümleye değil satır aralarında nelerin yazıldığına bakın.
ATA CAN @Gercek_Borsaci