Perakende Zirvesi 2025 kapsamında düzenlenen “Ticaret savaşları Türkiye’yi nasıl etkileyecek?” başlıklı oturumda konuşan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, Çin’in küresel e-ticaretteki baskın konumunun Türkiye'deki e-ihracatçılar üzerinde ciddi bir rekabet baskısı oluşturduğunu söyledi. Çin'in yıllık 50 milyar doları aşan e-ihracat hacmine dikkat çeken Gültepe, “Çinli markaların Türkiye’ye geliş biçimi piyasayı allak bullak etti” ifadesini kullandı.
Gümrüksüz alışveriş limiti daha da düşebilir
Gültepe, Türkiye'de şu anda 30 Euro olarak uygulanan gümrüksüz alışveriş limitinin yeterli olmadığını vurgulayarak, “Bakanlık bu konuda hassas. Mevcut barem sektörü korumaya yetmiyorsa 22-23 Euro seviyelerine çekilmesi gündeme gelebilir” dedi. Üretici olarak bu fiyat seviyelerinde rekabet etmenin zor olduğunu dile getiren Gültepe, “Biz oradan alıp satsak daha çok satış yaparız. İnsanın şaşırmaması mümkün değil” diye konuştu.
Teşvik sınırına ulaşıldı, yapısal dönüşüm şart
İhracatın genel görünümüne ilişkin değerlendirmelerde de bulunan Gültepe, ihracat artışının devam ettiğini, özellikle savunma sanayinde yüksek oranlı artışlar yaşandığını söyledi. Ancak üretim maliyetlerinin Avrupa Birliği ülkelerine yaklaştığına dikkat çekerek, “Bu durum imalat sanayini doğrudan etkiliyor. Emek yoğun sektörlerde fiyat duyarlılığı daha fazla. Teşviklerin etkisi sınırlı kaldı. Dolar bazında pahalıysanız teşvikle fazla yol alınamıyor” açıklamasında bulundu.
Katma değerli ihracat hedefinde ilerleme yetersiz
Gültepe, ihracatta birim fiyatın yıllardır kilogram başına 1,5 dolar seviyelerinde kaldığını vurgulayarak, “Sanayiye daha fazla ağırlık verilmesi gerekiyor. 375 milyar dolarlık mal ve 200 milyar dolarlık hizmet ihracatı hedefinden bahsediyoruz. Bu hedef için hammaddeye dünya fiyatlarıyla ulaşmak şart” dedi.
Yurtdışında üretim artıyor: Sebep maliyet farkı
Türkiye’deki maliyetlerin yüksekliği nedeniyle bazı sektörlerin yurtdışında üretim yapma yoluna gittiğini belirten Gültepe, “Hazır giyim başta olmak üzere birçok sektör bu nedenle rekabet gücü kaybediyor. Fiyat rekabeti sağlanamazsa firmalar üretimlerini dışarı kaydırmak zorunda kalıyor” değerlendirmesini yaptı.
2024’te limitler zaten düşürülmüştü
Bilindiği üzere, 21 Ağustos 2024’te yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yurtdışından yapılan hızlı kargo alışverişlerinde gümrüksüz limit 150 Euro’dan 30 Euro’ya düşürülmüş, AB’den gelen ürünlerde vergi oranı yüzde 18’den 30’a, AB dışı ülkelerde ise yüzde 30’dan 60’a yükseltilmişti. Yeni değerlendirme ile bu baremin bir kez daha aşağı çekilmesi gündeme geldi.