Suriye’de 13 yılı aşkın süredir devam eden iç savaşta dengeleri değiştiren tarihi bir gelişme yaşandı. Heyet Tahrir Eş-Şam (HTŞ) öncülüğündeki muhalif gruplar, başkent Şam’da kontrolü ele geçirdi. Rejim güçleri geri çekilirken, Devlet Başkanı Beşar Esad’ın başkentten ayrıldığı bildirildi. Esad’ın rotası henüz bilinmezken, Suriye Ordu Komutanlığı’nın rejimin düştüğünü subaylarına ilettiği öğrenildi.
Muhaliflerin ilerleyişi, geçtiğimiz haftalarda Halep, İdlib, Hama, Humus ve Dera gibi stratejik bölgelerde elde ettikleri zaferlerin ardından geldi. 7 Aralık itibarıyla Şam’ın güney banliyölerinde kontrol sağlayan gruplar, bugün itibarıyla başkentin merkezine giriş yaptı.
Başbakan’dan açıklama: "Halkın seçimine destek vereceğim"
Suriye Başbakanı Muhammed Gazi El-Celali, hükümetin devrine ilişkin ilk açıklamasını yaptı. Celali, "Evimdeyim ve halkın seçimine destek vermeye hazırım. Devlet kurumlarının korunması için herkesin sorumluluk alması gerektiğine inanıyorum." dedi.
Celali’nin açıklaması, ülkede yeni bir yönetim arayışının sinyali olarak değerlendiriliyor.
Muhaliflerden "yeni bir Suriye" mesajı
Başkentte kontrolü ele geçiren muhalif gruplar, yurt dışında yaşayan Suriyelilere geri dönme çağrısında bulundu. "Şam artık Esad’dan kurtuldu" diyen muhalif liderler, kamu kurumlarının korunacağını ancak rejim döneminden kalan yöneticilerin faaliyetlerini sınırlı tutacağını belirtti.
Sednaya Hapishanesi’nde tutulan mahkumların serbest bırakılması da muhaliflerin kritik adımlarından biri oldu. Bu hapishane, rejim güçlerinin işkence ve insanlık dışı muameleleriyle tanınıyordu.
Şam sokaklarında kutlamalar
Esad rejiminin çekilmesiyle başkent Şam’da halk sokaklara döküldü. Emevi Meydanı’nda bir araya gelen binlerce kişi, rejim karşıtı sloganlarla zaferi kutladı. Halk, "Karanlık günler sona erdi" diyerek, özgür bir Suriye hayalini dillendirdi.
Kritik şehirler birer birer düştü
Son iki haftada Suriye’de dengeleri değiştiren bir dizi gelişme yaşandı:
-
27 Kasım: Halep kırsalında rejim güçleriyle muhalifler arasında çatışmalar başladı.
-
30 Kasım: Muhalifler Halep’in büyük bir bölümünü kontrol altına aldı, İdlib’de hakimiyet sağladı.
-
5 Aralık: Hama kent merkezi muhaliflerin eline geçti.
-
6 Aralık: Dera ve Suveyda gibi güney şehirleri muhaliflerin kontrolüne girdi.
-
7 Aralık: Humus ve Şam’ın güney banliyölerinde muhalifler ilerledi.
Bu hızlı ilerleyiş, rejim güçlerinin savunma hatlarını kaybetmesiyle sonuçlandı.
Esad nerede?
Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Şam’ı terk ettiği bilgisi doğrulandı. Reuters’ın haberine göre, Esad rejimi Şam Uluslararası Havalimanı’ndan ayrılmadan önce bölgeyi terk etti. Esad’ın yeni rotası belirsizliğini korurken, rejim güçlerinin Şam ve çevresinde büyük ölçüde silah bıraktığı açıklandı.
Suriye’de yeni bir dönem mi başlıyor?
Muhaliflerin başkent Şam’da kontrolü sağlaması, Suriye iç savaşında yeni bir dönemin başlangıcı olarak görülüyor. Rejim güçlerinin çöküşü, ülkenin geleceğine dair kritik bir yol ayrımına işaret ediyor.
Halkın yönetimle ilgili tercihleri ve uluslararası toplumun tutumu, Suriye’de önümüzdeki dönemin kaderini belirleyecek.
