Dünya gazetesi yazarı Nakir Bakır, bugünkü köşe yazısında Türkiye ekonomisinin ocak ayı verilerini analiz etti. Bakır, enflasyonun beklentilerin üzerinde gelmesine rağmen, parasal sıkılaştırmanın talebi düşürdüğünü ancak fiyat artışlarının devam ettiğini vurguladı. TÜİK tarafından açıklanan Ticaret Satış Hacmi Endeksi ve Ciro Endeksleri verilerini değerlendiren Bakır, özellikle sanayi sektörünün kan kaybına dikkat çekti.
Enflasyon düşmüyor, talep geriliyor
Ocak ayında ticaret satış hacmi aylık bazda %4,1 düşerken, toplam ciro endeksi %1,6 arttı. Bakır, bu durumun talepte daralmaya rağmen fiyatların yükselmeye devam ettiğini gösterdiğini belirtti. TÜFE bazında ocak ayı enflasyonunun %5,03 ile piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşmesi, dezenflasyon sürecinin zorlu geçeceğine işaret ediyor.
Sanayi sektöründe düşüş alarm veriyor
Bakır, sanayinin yurt içi ciro endeksinin ocakta %1 artarak son beş ayın en düşük seviyesine indiğine dikkat çekti. Yurt dışı sanayi ciro endeksinin ise %3,8 düştüğünü belirten yazar, sanayinin toplam cirosunun aylık bazda %0,2 daraldığını ifade etti. Özellikle imalat sanayisindeki yavaşlamanın, ihracat fiyatlarında gerilemeye neden olduğunu belirtti.
Bu verilerin, sanayinin genel ekonomik büyümeye etkisi nedeniyle kritik olduğunu vurgulayan Bakır, bu düşüş trendinin devam etmesi durumunda ilk çeyrek büyüme oranlarına olumsuz yansıyacağını söyledi.
İnşaat ve hizmetler sektörleri yükselişte
Sanayideki durgunluğa karşın, inşaat ve hizmetler sektörlerinde ciro artışları dikkat çekti. Ocak ayında inşaat sektörünün cirosu %10,2, hizmetler sektörünün ise %5 arttı. Yıllık bazda en büyük ciro artışı %54,2 ile inşaat sektöründe görülürken, bunu %47,6 ile hizmet sektörü takip etti.
Hizmetler sektöründe en fazla ciro artışı yaşayan alanlar arasında %15,4 ile idari danışmanlık, %14 ile turizm, %13,7 ile mimarlık ve mühendislik faaliyetleri yer aldı. Buna karşılık taşımacılık, bilimsel araştırma ve programcılık gibi alanlarda ciro düşüşü yaşandı.
Perakende sektöründe dengeli büyüme
Bakır, perakende satış hacminin aylık bazda %2 arttığını, ciroda ise %4,6’lık bir yükseliş kaydedildiğini aktardı. Yıllık bazda bakıldığında ise perakende satış hacminin %12,5, cirosunun %46,4 arttığını belirtti.
Ancak tekstil, giyim ve ayakkabı sektöründe satış hacminin aylık bazda %0,7, yıllık bazda ise %0,5 daraldığını ifade eden Bakır, bu alandaki durgunluğun devam ettiğini vurguladı.
Otomotiv sektörü de daralmaya devam ediyor
Motorlu kara taşıtlarının ticaretinde de düşüş yaşandığını belirten Bakır, ocak ayında sektördeki satış hacminin aylık bazda %3,3, yıllık bazda ise %5 gerilediğini aktardı. Bu gelişmeyle motorlu kara taşıtları endeksinin Ocak 2023’ten bu yana en düşük seviyeye indiğini belirtti.
Özetle, Nakir Bakır’ın analizine göre, sanayi ve otomotiv gibi sektörler zayıflarken, inşaat ve hizmetler sektörleri güçlü performans gösteriyor. Ancak genel ekonomik tablo, talebin azalmasına rağmen fiyatların yükseldiği bir döneme işaret ediyor.