Son dönemde yükselen faiz oranları, tüketicileri konut ve taşıt kredilerinden uzaklaştırırken, kredili mevduat hesapları (KMH) ve ihtiyaç kredilerine yönelme arttı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) faiz artışı kararları sonrası piyasalarda yaşanan bu değişim, tüketicilerin finansman tercihlerini de önemli ölçüde etkiledi.
Ek hesap kullanımı zirve yaptı
Faizlerin yüzde 50 seviyelerine ulaşması ile birlikte en yüksek artışın ek hesaplarda (KMH) olduğu gözlemlendi. Nisan 2024’ten itibaren Ekim ortasına kadar olan süreçte, KMH kullanımında yüzde 78 oranında artış kaydedildi. Aynı dönemde, taksitsiz kredi kartı harcamaları yüzde 37, ihtiyaç kredileri ise yüzde 21 oranında yükseldi. 2024 yılının başından bu yana ek hesap kullanımı yüzde 113 artış gösterdi ve bu da finansman sağlamakta zorluk çeken vatandaşların bu hesaba daha fazla başvurduğunu ortaya koydu.
Konut ve taşıt kredilerine ilgi azaldı
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 2021 yılından bu yana kredi artışları düşük ve yüksek faiz dönemlerine göre değişiklik gösterdi. Özellikle 2023 yılının ikinci yarısından itibaren faizlerin yükselmesiyle birlikte, konut ve taşıt kredilerinde düşüş gözlemlendi.
2024 yılı başından itibaren konut kredileri artış gösterirken, taşıt kredilerinde yüzde 19 gerileme oldu. Aynı dönemde ihtiyaç kredileri yüzde 33 oranında arttı. Geçmişe dönük bir inceleme yapıldığında, 2023 yılının başından bu yana konut kredilerinde yüzde 31, taşıt kredilerinde yüzde 54, ihtiyaç kredilerinde ise yüzde 91 oranında artış olduğu görülüyor.
Kredi kartlarında ihtiyaç bazlı harcamalar öne çıktı
Kredi kartı kullanımında da benzer bir trend yaşanıyor. 2024’ün ilk 10 ayında, TCMB’nin faiz kararlarının da etkisiyle, kredi kartı talebi yavaşlamaya devam etti. Taksitli harcamalar yüzde 9 artarken, taksitsiz harcamalar yüzde 63 oranında artış gösterdi. Özellikle temel ihtiyaç harcamalarının taksitsiz alışverişlerle karşılanması, vatandaşların ihtiyaçlarını anında finanse etmeye yönelik tercihlerinin arttığını ortaya koyuyor.
2023 yılından bu yana taksitli kredi kartı harcamalarında yüzde 148, taksitsiz harcamalarda ise yüzde 376 oranında artış yaşandı. Bu veriler, vatandaşların yüksek faiz ortamında daha az taksitli alışverişe yöneldiğini ve nakit akışı sağlamak amacıyla taksitsiz harcamaları tercih ettiğini gösteriyor.
Kredili mevduat hesapları ön plana çıkıyor
Kredili mevduat hesaplarındaki artış, 2023 yılında en dikkat çeken değişimlerden biri oldu. Bu hesapların kullanımı yıl başından bu yana yüzde 423 oranında arttı. Aynı dönemde taksitsiz kredi kartı harcamaları yüzde 376, ihtiyaç kredileri ise yüzde 91 oranında artış gösterdi. Bu durum, artan faiz oranlarıyla birlikte vatandaşların kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamak için daha fazla kredili mevduat hesabına başvurduğunu ortaya koyuyor.