Dünya Bankası, yayımladığı Ekim 2024 tarihli Emtia Piyasaları Görünüm Raporu’nda küresel emtia fiyatlarının 2025’te petrol arzındaki yüksek seviyeler nedeniyle son beş yılın en düşük seviyesine gerileyeceğini duyurdu.
Orta Doğu’daki potansiyel çatışmaların bile bu düşüşü engelleyemeyeceğine işaret eden raporda, genel emtia fiyatlarının, COVID-19 öncesindeki döneme kıyasla hala %30 daha yüksek kalacağı öngörülüyor.
Emtia fiyatlarındaki düşüşte petrol başı çekiyor
Raporda, 2024’ten 2026’ya kadar küresel emtia fiyatlarının yaklaşık %10 gerilemesi bekleniyor. Emtia fiyatlarındaki düşüşe başlıca petrol fiyatları öncülük ediyor; petrolün ardından doğal gaz fiyatlarında da bir artış beklentisi bulunuyor. Buna karşılık, metaller ve tarımsal ham maddelerdeki fiyatların ise istikrarlı kalması öngörülüyor.
Dünya Bankası, 2025 yılı boyunca küresel petrol arzının talebi günde yaklaşık 1,2 milyon varil aşacağını tahmin ediyor. Bu arz fazlası, 2020’deki pandemi dönemi ve 1998’deki petrol fiyat çöküşü dışında nadir görülen bir durum olarak kaydediliyor.
Brent petrolün varil fiyatı 73 dolara gerileyebilir
Rapor, 2024’te ortalama varil başına 80 dolar olan Brent tipi ham petrol fiyatının 2025’te 73 dolara, 2026’da ise 72 dolara düşeceğini öngörüyor. Bu düşük fiyatlar, petrol bolluğunun piyasalarda süregelen etkisini sürdüreceğini gösteriyor.
Gıda ve enerji fiyatlarında azalma beklentisi
Raporda, gıda fiyatlarının 2024’te %8,5 ve 2025’te %4 düşerek daha sonra dengelenmesinin beklendiği açıklandı. Yine de fiyatların, 2015-2019 ortalamasının %25 üzerinde seyredeceği ifade ediliyor. Enerji fiyatlarında ise 2024’te %5,8, 2025’te %6,2 ve 2026’da %2,1 oranında bir düşüş bekleniyor. Bu düşüşler, küresel enflasyonu dizginlemeye çalışan merkez bankaları için bir avantaj oluşturabilir.
Ancak, Orta Doğu’daki çatışma risklerinin enerji fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskı yaratma olasılığı bulunuyor. Enerji fiyatlarının artması, merkez bankalarının enflasyonla mücadele çabalarını zorlaştırabilir.
Altın fiyatlarında yeni rekor seviyeler öngörülüyor
Raporda ayrıca altının, yatırımcıların “güvenli liman” olarak tercih etmeye devam etmesiyle 2024 yılında rekor seviyelere ulaşacağı belirtildi. Jeopolitik ve politik belirsizlik dönemlerinde altın fiyatlarının yükselme eğiliminde olduğu kaydedilirken, altın fiyatlarının COVID-19 öncesi dönemin %80 üzerinde kalması ve sadece hafif bir düşüş göstermesi bekleniyor.
Çin ekonomisi metal fiyatlarında oynaklığa neden olabilir
Çin’in emlak sektöründeki zayıflık, bazı metallerin fiyatları üzerindeki etkisini koruyabilir. Rapor, bu zayıflığın enerji dönüşümü ve sıkı arz koşullarıyla dengelenebileceğini belirtirken, Çin ekonomisindeki beklenmedik büyüme oranlarının ise metal piyasalarında dalgalanma yaratabileceği uyarısında bulunuyor.