Çin, ABD ile devam eden ticaret gerilimlerinin bir parçası olarak ham petrol, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ve kömür ithalatına ek gümrük vergileri uygulama kararı aldı. Çin Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, 10 Şubat’tan itibaren ABD'den ithal edilen kömür ve LNG'ye %15, ham petrole, tarım ekipmanlarına ve bazı otomobillere ise %10 oranında gümrük vergisi uygulanacağı belirtildi.
Bu karar, ABD Başkanı Donald Trump döneminde başlatılan ve halen devam eden ticaret savaşının bir sonucu olarak değerlendiriliyor. Ancak Çin’in, ABD’den yaptığı enerji ithalatının küresel toplamına oranla düşük olması nedeniyle bu vergilerin piyasalar üzerindeki etkisinin sınırlı kalması bekleniyor.
Çin’in ABD’den Ham Petrol ve LNG İthalatı
ABD Enerji Enformasyon İdaresi’ne göre, Çin’in 2024’ün ilk 11 ayında ABD’den yaptığı ham petrol ithalatı bir önceki yıla göre %52 azalarak günlük 230 bin 540 varile geriledi. Çin gümrük verilerine göre, ABD’den yapılan ithalat toplam ham petrol ithalatının sadece %1,7’sini oluşturuyor.
Öte yandan LNG ithalatında ise farklı bir tablo var. Çin, ABD'den LNG ithalatını artırarak 2023 yılında 4,16 milyon tona ulaştı. Bu rakam, 2,41 milyar dolar değerinde olup, Çin'in toplam LNG ithalatının %5,4’üne karşılık geliyor. ABD, küresel LNG sevkiyatında lider konumda olsa da Çin’in beşinci büyük tedarikçisi olarak kalıyor.
Uzmanlar Ne Diyor?
MST Marquee Enerji Analisti Saul Kavonic’e göre, Çin’in ek vergileri ABD’den Avrupa’ya daha fazla enerji sevkiyatını teşvik edebilir ve Avustralya gibi diğer LNG üreticilerine avantaj sağlayabilir. Ancak ABD’nin LNG ihracatını artırma hedefleri doğrultusunda, bu vergilerin etkisi sınırlı kalabilir.
FGE analisti Mia Geng ise, Çin’in geçmişte ABD ham petrolüne uyguladığı vergiler nedeniyle alternatif tedarikçilere yöneldiğini belirtti. Geng, “Bu kararın Çinli rafineriler üzerinde büyük bir etkisi olmayacak, ancak kısa vadede ABD ham petrolü alımlarında bir duraksama görülebilir” dedi.
Sparta Commodities analisti June Goh ise, ABD'nin Batı Teksas Ara Tipi (WTI) ham petrolünün Çin’e satılmasının alternatif tedarikçilere kıyasla daha pahalı hale geleceğini belirtti. Ancak Goh, “Büyük resme bakıldığında, WTI fiyatları üzerinde büyük bir etki yaratması beklenmiyor” değerlendirmesinde bulundu.
Küresel Enerji Akışlarına Etkisi
Çin’in ABD’den yaptığı kömür ithalatı sınırlı olsa da, kok kömürü sevkiyatlarının 2024 yılında %30 artarak 1,84 milyar dolara ulaştığı belirtiliyor. Bu durum, özellikle çelik üretiminde kullanılan hammaddeler açısından önemli bir gelişme olarak görülüyor.
IG piyasa stratejisti Yeap Jun Rong, Çin’in ek vergilerinin ticaret savaşında yeni bir tırmanışa işaret ettiğini ve bu durumun küresel risk algısını artırarak petrol fiyatlarını etkileyebileceğini belirtti. Rong, “ABD ile Çin arasında ek misilleme kararları alınması halinde küresel büyüme üzerinde aşağı yönlü riskler artabilir” dedi.
Çin’in aldığı bu karar, küresel enerji piyasalarında yeni dinamikler oluşturabilir. ABD’nin Avrupa ve diğer Asya pazarlarına yönelmesi, Çin’in ise alternatif tedarikçilere kayması bekleniyor. Önümüzdeki dönemde, ticaret savaşının enerji piyasalarına etkileri daha net bir şekilde görülecek.