Sabah gazetesi yazarı Faruk Erdem’in değerlendirmelerine göre, uzun süredir üzerinde çalışılan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), çalışanlara emeklilik sonrası ek bir maaş sağlamak amacıyla 2025’in son çeyreğinde devreye alınacak. Bu sistemle birlikte çalışanlar SGK maaşına ek olarak ikinci bir emeklilik hakkına kavuşacak.

Türkiye’de emeklilik sonrası çalışmanın önünde herhangi bir yasal engel bulunmuyor. Ancak emekli maaşlarının aktif çalışma hayatındaki ücretlere kıyasla düşük olması, birçok kişinin çalışmaya devam etmesine sebep oluyor. TES ile bu gelir kaybının önüne geçilmesi amaçlanıyor.

Sisteme kimler dahil olacak?

TES, çalışma hayatında olan herkes için geçerli olacak. Hâlihazırda çalışanlar ve emekli olup çalışmaya devam edenler bu sistemden yararlanabilecek.

TES nasıl işleyecek?

Tamamlayıcı emeklilik, SGK’dan bağımsız bir sistem olacak ancak mevcut sosyal güvenlik yapısını destekleyici nitelikte olacak. Çalışanlar, SGK primine ek olarak TES için de prim ödeyecek. Bu sistem, mevcut Otomatik Katılım Sistemi (OKS) modeline benzeyecek.

Prim ödemeleri nasıl olacak?

TES’te primler çalışan, işveren ve devlet katkısı ile üçlü bir yapıya sahip olacak:

  • Çalışan, brüt maaşının en az %3’ünü prim olarak ödeyecek.

  • İşveren, aynı oranda katkı yapacak.

  • Devlet, yatırılan primin %30’u kadar destek sağlayacak.

Bu şekilde prim havuzunda birikim artacak ve emeklilikte ek maaş imkânı sunulacak.

Emeklilik şartları neler?

Mevcut sistemde Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) kapsamında emeklilik yaşı 56 olarak belirlenmiş durumda. Ancak TES için 60 yaş sınırının getirilmesi de gündemde. Kesin karar, yasa düzenleme sürecinde netleşecek.

SGK sistemine göre, 2000 sonrası işe başlayanlar için emeklilik şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaş ve 7 bin prim günü olarak uygulanıyor. TES’te ise 10 yıl prim ödeme şartı bulunacak. Yani bir çalışan SGK’dan önce TES’ten emekli olabilecek.

SGK ve TES birlikte nasıl işleyecek?

TES, SGK’nın yerine geçmeyecek. Çalışanların SGK primleri kesilmeye devam edecek ve bu primler işveren tarafından ödenecek. TES kapsamında ek primler birikerek, emeklilik maaşına ek gelir sağlayacak.

İkinci emeklilik maaşı nasıl alınacak?

TES’ten emekli olanlara iki seçenek sunulacak:

  1. Aylık maaş olarak ödeme

  2. Toplu para olarak ödeme

Bireyler kendi tercihlerine göre bu iki ödeme şeklinden birini seçebilecek.

TES kıdem tazminatını etkiler mi?

Yeni sistemin kıdem tazminatıyla herhangi bir bağlantısı olmayacak. TES, yalnızca çalışanın emekliliğinde ek gelir sağlamayı hedefliyor.

Çalışan emeklilerin hakları korunuyor mu?

TES’e giren çalışan emeklilerin mevcut haklarında herhangi bir kayıp olmayacak. Çalışan emekliler, izin, kıdem tazminatı ve işe geri dönüş gibi tüm özlük haklarını kullanmaya devam edecek.

Sistem ne zaman başlayacak?

TES, Orta Vadeli Program kapsamında ele alınarak 2025’in son çeyreğinde hayata geçirilmesi planlanıyor. Yasal düzenlemelerin tamamlanmasıyla birlikte, çalışanlar tamamlayıcı emeklilik primleri ödemeye başlayacak ve ikinci maaş sistemine dâhil olacak.