Son 80 gün içinde üç kez zamlanan ayçiçek yağı, Türkiye’de rekor fiyatlara ulaştı. Trakya Tohumcular Derneği Başkanı İbrahim Toruk, artışın nedenlerini değerlendirdi ve tüketicilere önemli uyarılarda bulundu.
Fiyat artışlarının nedeni ne?
İbrahim Toruk, CNBC-e'ye yaptığı açıklamada fiyat artışlarının temel nedenlerini iki başlıkta topladı: küresel iklim krizi ve politika kaynaklı gelişmeler. Özellikle Türkiye'deki son üç yıllık kuraklık, yağ üretiminde ciddi sorunlara yol açtı. Bu durum, Kuzey Kutbu’ndaki iklim değişiklikleriyle birlikte global üretimi olumsuz etkileyerek fiyatların yükselmesine neden oldu.
Toruk, Covid-19 sonrası dönemde emtia fiyatlarının düşüş yaşadığını ancak şu an dünya genelinde 1150 doların üzerinde işlem gören ham yağ fiyatlarının Türkiye'ye de yansıdığını belirtti. Trakya Birlik'in 44 TL olarak açıkladığı fiyatın, Edirne Ticaret Borsası'nda 21-24 TL aralığında işlem gören ayçiçek tohumu ile uyumlu olduğunu vurguladı. Bu durum, Türkiye'deki fiyatların artmasını kaçınılmaz hale getirdi.
Fiyatlar daha da artacak mı?
Toruk, fiyat artışlarının devam edeceği yönündeki beklentilerini de dile getirdi. Özellikle Güney Yarımküre'deki Brezilya ve Endonezya gibi ülkelerde soya ve palm yağı üretimindeki sorunların, küresel arzı daha da kısıtlayacağını belirtti. Türkiye'de ağustos ayında ayçiçek tohumu ve ham yağda kontenjan açıldığını, ancak yılbaşından sonra ithalat izni verilen firmalar sayesinde fiyat artışının bir miktar durulabileceğini söyledi. Yine de döviz kurunun artması veya küresel arzın daha da azalması durumunda fiyat artışının sürebileceğini kaydetti.
Tüketiciye tağşiş uyarısı
Ayçiçek yağı piyasasında tağşiş konusuna da dikkat çeken Toruk, tüketicilere bilinen markalardan alışveriş yapmalarını önerdi. Türkiye’de yağ sanayisindeki büyük firmaların tağşiş yapmadığını belirten Toruk, özellikle zeytinyağında daha küçük üreticilerin bu tür sorunlara neden olduğunu ve ucuz ürünlere dikkat edilmesi gerektiğini ifade etti.