Birleşmiş Milletler, Pazartesi günü yayımladığı son raporda, Asya merkezli siber suç çetelerinin faaliyetlerinin Güney Amerika, Afrika ve Doğu Avrupa’ya kadar yayıldığını duyurdu. Raporda, Güneydoğu Asya’daki mevcut güvenlik önlemlerinin bu çetelerin genişlemesini durdurmakta yetersiz kaldığı belirtildi.
Suç şebekeleri karmaşık yapılara dönüştü
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC), özellikle son yıllarda Güneydoğu Asya’da kurulan dolandırıcılık merkezlerinin binlerce kişiyi küresel çapta çevrim içi dolandırıcılığa zorladığını bildirdi. UNODC’ye göre bu yapılar, giderek daha sofistike ve uluslararası düzeyde organize suç endüstrilerine evriliyor.
Çeteler sınır tanımıyor
Bölgedeki hükümetlerin baskıları artırmasına rağmen, UNODC suç örgütlerinin yalnızca bölge içinde değil, aynı zamanda dünyanın farklı kıtalarına da yayıldığını ifade etti. Ofisten yapılan açıklamada, “Kontrolsüz bir yayılma söz konusu… Çeteler ihtiyaç duyduklarında bölge değiştirerek faaliyet göstermekte serbestler.” denildi.
“Kanser gibi yayılıyorlar” uyarısı
UNODC’nin Güneydoğu Asya ve Pasifik Bölge Temsilcisi Vekili Benedict Hoffman, suç ağlarının doğasını şu sözlerle tanımladı: “Kanser gibi yayılıyorlar. Yetkililer bir alanda müdahale etse bile, kökleri başka yerlere sıçrıyor.”
Çevrim içi suçlar öne çıkıyor
Rapora göre, siber dolandırıcılık faaliyetleri, diğer sınır ötesi suçlara kıyasla daha hızlı ve etkili şekilde yayılma kapasitesine sahip. Özellikle milyonlarca potansiyel mağdura çevrim içi ortamda ulaşabilme imkânı, bu suçları daha cazip hale getiriyor.
Kripto dolandırıcılığında milyarlarca dolar kayıp
Yalnızca ABD’de, 2023 yılında kripto para yoluyla gerçekleştirilen dolandırıcılıklardan kaynaklanan finansal kayıpların 5,6 milyar doları aştığı bildirildi. Bu durum, çetelerin küresel ölçekte ne denli etkili çalıştığını gözler önüne seriyor.
Bölgesel operasyonlar sınırlı etki sağladı
Çetelerin çıkış noktaları arasında gösterilen Çin, Tayland ve Myanmar, dolandırıcılık şebekelerine yönelik bazı sınır ötesi operasyonlar başlattı. Tayland yönetimi, özellikle sınır bölgelerinde elektrik, yakıt ve internet erişimini kısıtlama yoluna gitti.
Ancak UNODC, bu önlemlerin çeteleri yalnızca bölgenin daha izole ve zayıf yönetilen alanlarına ittiğini belirtiyor. Özellikle Laos, Myanmar, Kamboçya gibi ülkelerdeki yüksek yolsuzluk oranları ve zayıf yönetişim, bu suç örgütlerinin faaliyetlerini sürdürmesini kolaylaştırıyor.
Yeni merkezler Güney Amerika ve Afrika
Birleşmiş Milletler, çetelerin Güney Amerika’da yerel uyuşturucu kartelleriyle kara para aklama ortaklıkları kurduğunu ve Afrika’da Zambiya, Angola ile Namibya gibi ülkelerde faaliyet göstermeye başladıklarını bildirdi. Ayrıca Gürcistan gibi Doğu Avrupa ülkeleri de bu suç ağlarının yeni hedef bölgeleri arasında yer alıyor.
Yönetim boşlukları risk oluşturuyor
Raporda, özellikle yönetim boşluklarının ve yüksek yolsuzluğun görüldüğü bölgelerin, bu tarz organize suçlara karşı savunmasız olduğu vurgulandı. Kamboçya hükümeti ve Myanmar’daki askeri yönetimden ise konuyla ilgili henüz bir açıklama gelmedi.