ABD ve Rusya heyetleri, büyükelçiliklerin işleyişini normalleştirmek ve diplomatik ilişkileri yeniden tesis etmek amacıyla İstanbul'da altı saat süren bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmeler, Trump yönetimi döneminde iki ülke arasındaki ilişkilerin yeniden şekillendirilmesi açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Trump Yönetimi ile İlk Temaslar Umut Verici
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, yeni ABD yönetimiyle yapılan ilk temasları "umut verici" olarak nitelendirerek, iki ülke arasındaki güvenin yeniden inşa edilmesi gerektiğini vurguladı. Putin, Rusya Federal Güvenlik Servisi üyelerine hitaben yaptığı konuşmada, "Yeni ABD yönetimiyle ilk temasların bazı umutları artırdığını fark ettim" ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı Donald Trump, göreve geldikten sonra Rusya ile hızla temas kurarak Ukrayna’daki savaşı sona erdirme sözü vermişti. Kremlin ise, Biden yönetimi döneminde ilişkilerin "sıfırın altına" düştüğünü belirterek, Trump ile başlayan süreci yeni bir fırsat olarak değerlendiriyor.
İstanbul Görüşmeleri ve Önceki Temaslar
İstanbul'daki görüşmeler, 12 Şubat'ta Trump ve Putin arasında gerçekleşen telefon görüşmesinin ardından, 18 Şubat'ta Suudi Arabistan’da yapılan üst düzey toplantının devamı niteliğinde oldu. Rus haber ajansı TASS'a göre, İstanbul’daki toplantı sonrası herhangi bir basın açıklaması yapılmadı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, İstanbul görüşmelerinin, iki ülke arasındaki sorunların çözümüne yönelik bir dizi toplantının ilki olduğunu belirtti.
Washington, toplantıları "yapıcı" olarak değerlendirirken, ABD Dışişleri Bakanlığı yapılan görüşmelerde büyükelçilik personeli, vize işlemleri ve diplomatlara yönelik bankacılık hizmetleri gibi konuların ele alındığını açıkladı.
Ukrayna ve Avrupa Müttefikleri Endişeli
ABD ve Rusya arasındaki diplomatik yakınlaşma, Ukrayna ve Avrupa’daki müttefikler tarafından endişeyle karşılanıyor. Kiev yönetimi, iki ülke arasında sağlanabilecek olası bir anlaşmanın, Ukrayna’nın güvenliğini tehlikeye atabileceğini savunuyor. Trump ise, hızlı bir ateşkes sağlanarak savaşın sona erdirilmesini hedeflediğini söylüyor.
Yaptırımlar ve Karşılıklı İade Süreci
İstanbul’daki toplantı sırasında, ABD’nin Moskova’nın talebi üzerine Rus vatandaşı Dmitri Koşelev’i iade edeceği duyuruldu. Koşelev, 2014 yılında silahlı soygunla 1,5 milyon dolar çalmakla suçlanıyor.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, toplantının sonuçlarının iki ülkenin ne kadar hızlı ve etkili hareket edebileceğini göstereceğini belirtti. Lavrov ayrıca, Moskova’daki ABD diplomatları için "rahatsız edici koşulların" oluşturulduğunu kabul etti ve bunun Washington’un Rus diplomatlara yönelik politikalarına bir yanıt olduğunu ifade etti.
Görüşmelerin Geleceği ve Ekonomik İş Birliği Olasılığı
ABD ve Rusya arasındaki diplomatik ilişkilerin yeniden tesis edilmesi sürecinde, nükleer silahsızlanma ve ekonomik iş birliği gibi konuların da ilerleyen dönemde ele alınabileceği belirtiliyor. Kremlin, ABD'yi Rusya ve Ukrayna’nın egemenlik iddia ettiği bölgelerdeki nadir toprak yataklarının çıkarılması için ortak projelere davet etmeye hazır olduğunu açıkladı.
Ayrıca, Arktika’daki doğal kaynakların ortak geliştirilmesine ilişkin görüşmelerin de ilerleyen dönemde gündeme gelebileceği belirtiliyor. Ancak bu konuda henüz somut bir adım atılmış değil.
İstanbul’daki görüşmelere ABD tarafında Dışişleri Bakan Yardımcısı Sonata Coulter, Rusya tarafında ise Dışişleri Bakanlığı Kuzey Amerika Bölüm Başkanı Alexander Darchev başkanlık etti. Darchev’in, şu anda boş olan ABD’deki Rusya büyükelçiliği görevine aday isimler arasında olduğu öne sürülüyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı, ilerleyen dönemde bir takip toplantısının yapılacağını açıkladı, ancak görüşmenin yeri ve tarihi hakkında net bir bilgi paylaşılmadı.
