Avrupa Birliği Copernicus İklim Değişikliği Servisi (C3S), 2024 yılının dünya genelinde kaydedilen en sıcak yıl olmasının “neredeyse kesin” olduğunu açıkladı. Ocak-Ekim ayları arasında sıcaklık ortalamalarının yüksek seyretmesi, yılın kalan döneminde sıcaklıkların sıfıra yakın anomali göstermemesi halinde, 2024’ün tüm zamanların sıcaklık rekorunu kıracağını ortaya koyuyor.
Bu veri, Azerbaycan’da düzenlenecek COP29 iklim zirvesi öncesinde yayımlanırken, küresel iklim krizine dair endişeleri artırdı. Zirvede, ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadele fonlarını artırma konusunda anlaşma sağlaması bekleniyor. Ancak Donald Trump’ın ABD başkanlık seçimlerindeki zaferi, zirveye yönelik beklentileri düşürdü.
Sıcaklık artışının ana nedeni: Fosil yakıtlar
C3S Direktörü Carlo Buontempo, “Bu yılki sıcaklık rekorunun ana nedeni, iklim değişikliğidir. Dünya genelinde, tüm kıtalarda ve okyanus havzalarında sıcaklık artışı gözlemleniyor” ifadeleriyle küresel ısınmanın geniş kapsamlı etkisine dikkat çekti. Bilim insanları, 2024’ün sanayi öncesi döneme kıyasla 1,5 derece sınırını aşan ilk yıl olabileceğini belirtiyor. Bu durum, fosil yakıtların yol açtığı karbondioksit emisyonlarının iklim üzerindeki etkisini bir kez daha gündeme taşıyor.
Zürih’teki ETH Üniversitesi’nden iklim bilimci Sonia Seneviratne, Paris Anlaşması’nda belirlenen 1,5 santigrat derece sınırının aşılmak üzere olduğunu vurgulayarak, COP29 zirvesinde hükümetlerin ekonomilerini fosil yakıtlardan uzaklaştıracak daha güçlü adımlar atması gerektiğini belirtti. 2015 Paris İklim Anlaşması, küresel sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlamayı hedefliyordu; ancak C3S, bu hedefin 2030’a kadar aşılacağını öngörüyor.
Aşırı hava olayları alarm veriyor
Küresel sıcaklık artışının her bir derecesi, aşırı hava olaylarının sıklığını ve şiddetini artırıyor. Ekim ayında İspanya’da ani sel felaketleri can kayıplarına neden olurken, Peru’da rekor seviyedeki orman yangınları ekosistemleri tahrip etti. Bangladeş’teki sel felaketleri ise tarımda büyük kayıplara yol açarak gıda fiyatlarının yükselmesine neden oldu. ABD’de Milton Kasırgası gibi felaketler, insan kaynaklı iklim değişikliğinin ağır etkilerini gösteriyor.
Bilim insanları ve politika yapıcılar, COP29 zirvesinde güçlü iklim hedefleri belirlenmesini ve fosil yakıt bağımlılığının azaltılması için somut adımlar atılmasını bekliyor. C3S’nin kayıtları 1940 yılına kadar uzanıyor ve bu veriler, daha geniş kapsamlı sıcaklık kayıtları ile destekleniyor.
